Part of the debate – Senedd Cymru am 6:44 pm ar 28 Ionawr 2020.
Diolch.
Felly, yr hyn sydd gennym yn y fan yma yw pasio Bil nad oedd wedi ei gostio'n fanwl ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus o'r cychwyn cyntaf, ac nid yw hynny'n rhoi llawn ffydd i ni o ran sut y bydd canlyniadau'r Bil yn cael eu cyfleu i rieni a phlant, ac mae'n un nad yw'n rhoi i ni, fel Senedd ddatganoledig, unrhyw reolaeth dros sut y caiff yr orfodaeth ohono ei weithredu gan ddau sefydliad a gadwyd yn ôl— Gwasanaeth Erlyn y Goron a'r heddlu.
Dywedaf eto fod yn rhaid i'r Llywodraeth ymrwymo i roi hyn ar y tu blaen i feddyliau rhieni a'r cyhoedd yn barhaol. Er gwaethaf ymrwymiad clir y Dirprwy Weinidog i gynnal ymgyrch ymwybyddiaeth hir, os ydym ni'n mynd i ddefnyddio enghraifft Seland Newydd fel rheswm dros gyflwyno'r Bil, dylem ni hefyd wrando ar yr arwyddion rhybudd sy'n dod o'r wlad honno.
Fel y soniais yr wythnos diwethaf, 13 mlynedd ar ôl iddyn nhw wahardd smacio, canfu arolwg y byddai bron i 40 y cant o famau yn dal i smacio eu plentyn, ac ni fyddai 70 y cant yn achwyn ar riant pe bydden nhw'n gweld rhiant yn smacio eu plentyn ar y pen-ôl neu'r llaw. Felly, efallai na fydd hyn hyd yn oed yn cael cymaint o effaith ag yr oeddech chi wedi ei fwriadu. Hefyd, bu dirywiad mewn disgyblaeth yn Seland Newydd, gyda 15 y cant o rieni â phlant ifanc yn dweud eu bod yn ymwybodol o deulu yr oedd y gyfraith wedi effeithio'n negyddol arnyn nhw, a dywedodd 17 y cant ei fod wedi eu gwneud yn llai hyderus fel rhieni. Ni allwn ganiatáu i hyn gael ei ailadrodd yng Nghymru.
Dirprwy Lywydd, rwy'n cytuno'n llwyr â phryderon y Pwyllgor Cyllid. Ac fel y dywedais yn ystod hynt Bil Cyllido Gofal Plant (Cymru) y llynedd, ni ddylai Llywodraeth Cymru ddiystyru pryderon y Senedd hon yn barhaus, ac ni fyddem ni'n cymryd mwy.
Dirprwy Weinidog, fel y dywedais yr wythnos diwethaf, eich dyletswydd chi yw mynd â chyhoedd Cymru gyda chi, yn hytrach na chreu awyrgylch o elyniaeth a gwrthwynebiad. Nid wyf i'n credu bod hyn wedi'i gyflawni eto, ond rwyf hefyd yn gwybod bod gennych chi ddigon o bleidleisiau i'r Bil basio. Fel y dywedais wrth y cyn Ddirprwy Weinidog Plant a Gwasanaethau Cymdeithasol y llynedd, mater i chi hefyd yw argyhoeddi eich etholwyr eich hun mai dyma'r cam cywir i'w gymryd a'ch bod wedi gwrando ar y broses graffu. Nid wyf i'n credu bod hynny'n wir.