Bydd llawer o bobl o genhedlaeth hŷn yn cofio cael eu cosbi'n gorfforol gan rieni yn y cartref a gan athrawon yn yr ysgol. Ond mae pethau wedi newid, ac nid yw'r Bil hwn yn ymwneud â barnu gweithredoedd neu benderfyniadau rhieni yn y gorffennol, roedd eu penderfyniadau rhianta yn seiliedig ar y wybodaeth a'r normau cymdeithasol a oedd yn gyffredin bryd hynny. Yn sicr, mae mwy o ymchwil, cyngor proffesiynol a mewnwelediad seicolegol ar gael i rieni heddiw, sy'n eu helpu i fagu plant heb orfod troi at gosb gorfforol.

Felly, nod cyffredinol y Bil hwn yw helpu i ddiogelu hawliau plant. Mae cael gwared ar yr amddiffyniad o gosb resymol yn sicrhau bod Cymru yn cydymffurfio â Chonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn, sy'n ganolog i'n dull gweithredu o roi'r dechrau gorau mewn bywyd i blant, ac i'w helpu i gyflawni eu potensial. Bydd yn rhoi'r eglurder y mae ei angen yn ddirfawr i rieni a'r bobl broffesiynol sy'n gweithio gyda theuluoedd. Bydd yn dileu'r perygl presennol o ddryswch ac amwysedd o ran sut yr ydym ni'n disgwyl i blant gael eu trin. Ac mae gweithwyr proffesiynol rheng flaen wedi dweud dro ar ôl tro y bydd yr eglurder hwn yn gwella eu gallu i amddiffyn plant sy'n byw yng Nghymru.

Ond, yn amlwg, bydd dau beth yn dyngedfennol bwysig i sicrhau bod y Bil o fudd i blant a'u teuluoedd: yn gyntaf, sicrhau bod pawb yn ymwybodol bod y gyfraith wedi newid; ac, yn ail, cymorth i rieni fabwysiadu arddulliau rhianta cadarnhaol. Ac fel y gwyddoch chi, rwyf i wedi ymrwymo'n llwyr i'r gweithgareddau pwysig hyn. Yn amodol ar basio'r Bil drwy'r cyfnod terfynol hwn a chael Cydsyniad Brenhinol, bydd y broses o godi ymwybyddiaeth yn dechrau yn y gwanwyn ac yn parhau am nifer o flynyddoedd ar ôl i'r gyfraith newid. A fel gyda'n darpariaeth o gymorth rhianta, byddwn i'n darparu gwybodaeth i rieni mewn nifer o wahanol fformatau i ddiwallu amrywiaeth o anghenion.

Yn ystod hynt y Bil hwn, casglwyd tystiolaeth werthfawr a fu'n gymorth i lywio ein meddylfryd, nid yn unig wrth ddatblygu'r ddeddfwriaeth, ond hefyd wrth ystyried ei heffaith a'i gweithrediad. Mae llawer iawn o bobl wedi cyfrannu eu hamser, eu hegni a'u gwybodaeth, a diolchaf yn ddiffuant iddyn nhw. Hoffwn i gydnabod y cymorth a'r gefnogaeth gan yr heddlu, Gwasanaeth Erlyn y Goron, y gwasanaethau cymdeithasol, gweithwyr proffesiynol addysg ac iechyd, ac eraill sydd wedi gweithio'n ddiflino gyda ni yn ystod y tymor Cynulliad hwn. A hoffwn i ddiolch iddyn nhw ymlaen llaw am eu cymorth parhaus, gan gynnwys drwy ein grwpiau gweithredu, i sicrhau y caiff y gyfraith hon ei gweithredu yn y ffordd fwyaf ymarferol a phragmatig. Ac rwyf eisiau diolch yn arbennig i holl swyddogion Llywodraeth Cymru sydd wedi gweithio'n ddiflino ar y Bil—ni allen nhw fod wedi gwneud mwy.

Rwy'n ddiolchgar i'r holl Aelodau sydd wedi cyfrannu at y gwaith o graffu ar y Bil hwn, ac i Huw Irranca-Davies am ei gysylltiad cynnar â'r Bil, ac i Carl Sargeant, am y rhan a chwaraeodd y ddau ohonyn nhw yn natblygiad y Bil. A gadewch i mi dalu teyrnged i'r tri phwyllgor am eu cefnogaeth a'u her. Y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg: o dan y Cadeirydd, Lynne Neagle, roedd eu gwaith craffu manwl a thrylwyr ar y Bil wedi rhoi llais i lawer o wahanol safbwyntiau, gan gynnwys rhai gan blant a phobl ifanc. Arweiniodd argymhellion adroddiad Cyfnod 1 y Pwyllgor at welliannau gan y Llywodraeth a nododd feysydd y byddai modd eu hatgyfnerthu yng Nghyfnodau 2 a 3. Un maes o'r fath oedd rhoi sicrwydd ynghylch y dyddiad y bydd y gyfraith yn newid, ac i ddarparu ar gyfer cyfnod o ddwy flynedd rhwng y Cydsyniad Brenhinol a'r dyddiad dod i rym. Mae fy ngwelliant yng Nghyfnod 2 yn sicrhau digon o amser i sefydliadau partner fod yn barod ar gyfer y newid yn y gyfraith ac ar gyfer yr ymgyrch codi ymwybyddiaeth. Hoffwn i ddiolch i Janet Finch-Saunders a Suzy Davies am drafodaeth adeiladol yn dilyn Cyfnod 2. O ganlyniad, mae'r Bil bellach yn cynnwys darpariaeth sy'n cryfhau'r adolygiad ôl-weithredu.

Mae arnaf i eisiau sicrhau Aelodau sy'n pryderu am effaith y Bil hwn ein bod eisoes wedi gwneud cynnydd sylweddol wrth baratoi ar gyfer gweithredu. Rydym ni wedi bod yn cydweithio â'r holl bartneriaid allweddol, a byddwn ni'n parhau i wneud hynny, drwy ein grŵp gweithredu strategol, sydd ar waith gyda chyfranogwyr brwdfrydig a grwpiau gorchwyl a gorffen cysylltiedig. A byddaf i'n parhau i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd am y gwaith hwn.

Dyma foment hanesyddol yn hanes Cymru. Mae ein hesiampl eisoes yn annog pobl ledled y byd sydd eisiau roi terfyn ar gosbi plant yn gorfforol. Rwy'n cymeradwyo'r Bil hwn i'r Senedd.