Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 2:36 pm ar 29 Ionawr 2020.
Iawn. Os caf symud ymlaen at gyngor penodol, mae bron i ddau ddegawd bellach ers i reolwr archwilio mewnol Sir y Fflint lwyddo yn ei achos yn erbyn y cyngor, ac roedd gwrthod mynediad at ddogfennau a methiant i ymateb i ohebiaeth yn nodwedd ganolog o'i gwynion. Ychydig flynyddoedd yn ddiweddarach, cawsom y sgandal cynnal a chadw tai, lle nodwyd problemau tebyg gan PricewaterhouseCoopers ac adroddiad annibynnol Roots. Gadawodd llu o bobl y cyngor, gyda chytundebau peidio â datgelu yn ôl y sôn. Ychydig flynyddoedd yn ddiweddarach, cawsom sgandal AD Waste, patrwm tebyg—unwaith eto, dau aelod o staff yn gadael yr awdurdod, ond unwaith eto, yr heddlu'n dweud na allent erlyn oherwydd y diffyg dogfennaeth.
Yn 2018, cafodd cyngor Sir y Fflint ddadl a galwyd am gamau gweithredu ar ôl i gynghorydd enwi a chodi cywilydd ar swyddogion nad oedd yn ymateb i alwadau a negeseuon e-bost, a galwodd am gamau pellach. Ac yn awr mae gennym, y mis hwn, adroddiad ombwdsmon gan Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru i Gyngor Sir y Fflint a ganfu, er eu bod wedi nodi niwsans statudol yn 2014, nad oedd y cyngor wedi agor ffeil achos briodol tan 18 mis yn ddiweddarach. Roedd y cyngor yn ymwybodol ers o leiaf 2012 nad oedd ganddynt ganiatâd cynllunio priodol, ond nad oedd y nesaf peth i ddim cofnodion cynllunio cyn mis Awst 2018, fod methiannau o ran cyfathrebu a chydweithredu rhyngadrannol, prinder cofnodion, fod y cyngor wedi methu ymateb i'r cwynion yn briodol, fod diffyg perchnogaeth eglur wedi'i sefydlu ar lefelau uwch yn y cyngor, ffactor a waethygwyd gan hyd yr amser y parhaodd y methiannau, a diffyg ystyriaeth i'r anawsterau a wynebwyd. Mae'r adroddiadau hyn, sy'n mynd yn ôl 10 mlynedd, ac 20 mlynedd, i gyd yn nodi'r un problemau, waeth beth fo'r arweiniad gwleidyddol wrth iddo fynd a dod. Beth y bwriadwch ei wneud yn ei gylch? Oherwydd y tro diwethaf i mi godi hyn gyda chi, fe ddywedoch chi mai mater i'r cyngor ydyw, ac mae eich rhagflaenwyr dros y blynyddoedd bob amser wedi dweud mai mater i'r cyngor yn unig ydyw. Ond does bosibl y gall hyn barhau heb ei herio a'i archwilio, pan fo'r un problemau yn parhau i godi.