Part of the debate – Senedd Cymru am 5:46 pm ar 29 Ionawr 2020.
Wel, yn amlwg, pe bai gennym fwy o arian, byddem yn gallu gwneud mwy o bethau. Rwy'n derbyn hynny'n llwyr wrth gwrs. Ond mae'r syniad y gallai Llywodraeth y DU anwybyddu'r gwaddol ariannol a gafodd gan y Llywodraeth Lafur yn 2010 yn hurt. Edrychwch ar y ffigurau. Ers i Gordon Brown dynnu'r breciau oddi ar wariant cyhoeddus yn 2001, aeth popeth yn gawl potsh. Ni lwyddodd y Llywodraeth Lafur i drwsio'r to tra oedd yr haul yn tywynnu. Yn 2001—[Torri ar draws.] Oherwydd yn y Llywodraeth Lafur gyntaf—[Torri ar draws.] Na, ni wnaf oherwydd fy mod i'n ateb— rhaid i mi orffen ateb yr ymyriad hwn cyn i mi dderbyn un arall.
Dilynodd Llywodraeth Lafur gyntaf Tony Blair gynlluniau gwariant Kenneth Clarke wrth gwrs, ac mewn gwirionedd disgynnodd gwariant cyhoeddus yn ystod y Llywodraeth Lafur honno fel canran o gynnyrch domestig gros. Ac yna o 2001 ymlaen, fe gododd yn ddi-baid, o 27 y cant yn 2001 i 50 y cant o'r cynnyrch domestig gros erbyn i'r argyfwng ariannol daro. Felly, roedd llawer llai o le i symud er mwyn ymdopi â'r argyfwng ariannol. A chynyddodd gwariant y Llywodraeth, fel cyfran o gynnyrch domestig gros, o 35 y cant yn 2000 i 40 y cant yn 2009, i 45 y cant yn 2012. Mae'r syniad y gellid anwybyddu hyn ac na fyddai'n rhaid tynhau'r gwregys mewn rhyw fodd oherwydd y gorwario cynharach yn hollol afrealistig.
Felly, y broblem fawr sydd gennym yma yw, ie, nid oes digon o arian, ond sut y cawn ragor o arian? Yr unig ffordd y cawn ragor o arian yw drwy gadw'r adnoddau sydd gennym a'u dargyfeirio o rai blaenoriaethau gwario i rai eraill. Os yw'r Llywodraeth yn gwario bron £150 miliwn ar ymchwiliad cynllunio ar yr M4, nad yw'n digwydd wedyn, mae hwnnw'n wastraff arian, a cheir pob math o wastraff arian arall y gallem ei enwi hefyd. [Torri ar draws.] Nid oes gennyf lawer o amser, ond fe ildiaf.