Ymgynghorwyr Meddygol

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:15 pm ar 4 Chwefror 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:15, 4 Chwefror 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch. Llywydd, roeddwn i wedi gobeithio peidio â chymryd amser yn rhoi hyn ar y cofnod, ond dyma'r trydydd tro y soniwyd am y ffigurau hyn, felly rwy'n teimlo bod yn rhaid i mi. Mae'r gymhareb o feddygon ymgynghorol i gleifion yn Lloegr yn deillio o rannu nifer y bobl sy'n mynd i adrannau damweiniau ac achosion brys mawr gyda nifer y meddygon ymgynghorol. Mae'r ffigur a ddyfynnir ar gyfer Cymru yn deillio o rannu nifer y meddygon ymgynghorol gyda'r bobl sy'n mynd i'r holl adrannau damweiniau ac achosion brys ac unedau mân anafiadau hefyd, ac o gofio bod miloedd ar filoedd o bobl yn mynd i unedau mân anafiadau, nid yw'n syndod, os byddwch chi'n rhannu meddygon ymgynghorol i wahanol fath o gyfanswm, y byddwch chi'n cael gwahanol fath o ganlyniad.

Felly, doeddwn i ddim eisiau gorfod mynd i mewn i hynny i gyd, ond dyna pam y dywedais wrth ateb Adam Price na ddylid dibynnu ar y ffigur a ddyfynnodd, gan ei fod yn achos o gymharu afalau a gellyg. Fel y dywedais, nid oedd ar fy nghyfer i, pwynt canolog yr hyn a ddywedodd, ond o ystyried ei fod wedi cael ei ailadrodd ddwywaith ers hynny, rwyf i eisiau gwneud yn siŵr bod pobl yn deall sail y ffigurau sydd wedi eu dyfynnu a pham nad ydyn nhw'n gymhariaeth ddibynadwy mewn unrhyw ffordd.

O ran y prif bwynt y mae Angela Burns yn ei wneud, sy'n un pwysig iawn yn fy marn i, pan oeddwn i'n Weinidog iechyd, gweithiais gyda Gweinidogion iechyd y DU ar adroddiad yr oedd Gweinidog y DU wedi ei gomisiynu gan is-ganghellor prifysgol Sheffield, os cofiaf yn iawn, a oedd yn cynnig carfan newydd o feddygon ymgynghorol cyffredinol yn gweithio gyda phobl hŷn. Nawr, mewn llawer o rannau o'r hyn y mae'r gwasanaeth iechyd yn ei wneud, mae'r duedd dros yr 20 mlynedd diwethaf i gael mwy fyth o is-arbenigedd er budd cleifion. Os ydych chi'n mynd i gael llawdriniaeth orthopedig, byddai'n well gennych chi ei gael gan rywun sy'n arbenigo yn y driniaeth benodol yn hytrach na rhywun sy'n rhoi cynnig ar bopeth.

Ond o ran pobl hŷn, yn y ffordd y dywedodd Angela Burns, mae pobl yn dod gydag amrywiaeth eang o wahanol gyflyrau sy'n cael effaith ar ei gilydd, a'r hyn nad ydych chi ei eisiau, rwy'n credu, yw bod y claf hwnnw'n cael ei drosglwyddo o un darn o arbenigedd i'r llall. Rydych chi angen meddyg sydd wedi ei hyfforddi yn rhan o'r garfan newydd honno o gyffredinolwyr.

Rwy'n credu mai'r gwir amdani yw na chafodd yr ymdrech honno—yr wyf i'n dweud bod gan ei Llywodraeth hi ran flaenllaw yn ei chreu—yr effaith yr oeddem ni wedi ei obeithio, ac mae hynny i raddau helaeth oherwydd bod ymdrechion colegau cyffredinol i'r cyfeiriad arall. Mae'n rhaid i ni wneud mwy i berswadio'r proffesiwn hefyd bod natur meddygaeth i bobl hŷn angen gwahanol fath o ymateb i'r hyn a fu'r tuedd blaenllaw am bron i 20 mlynedd.