Yn sicr, mae'n ymwneud â hynny'n rhannol—nid wyf yn anghytuno â chi bod y polisïau y mae Llywodraeth y DU wedi bod yn eu dilyn ers degawd neu fwy wedi bod yn gwbl ddinistriol ac wedi achosi lefel o anhrefn nad ydym ni wedi'i gweld yn ystod y cyfnod diweddar.

Ond gadewch i mi ddweud hyn: rydym ni, yn rhy aml, yn canolbwyntio ar garcharu, y broses o garcharu—o anfon rhywun i ystad ddiogel, eu hanfon i'r carchar, er mwyn cyflawni dedfryd neu beth bynnag. Mae hynny mewn gwirionedd yn rhan gymharol fach o'r hyn y dylai system cyfiawnder troseddol fod yn ei wneud, a'r rheswm dros fethiant y system bresennol yw bod yr holl wasanaethau a ddylai gefnogi a chynnal rhywun, nid yn y system, ond drwy'r system ac allan o'r system, eisoes wedi'u datganoli. Ac mae'n gondemniad parhaol, i ddefnyddio'ch gair chi, o system sydd wedi'i chyflwyno dros y canrifoedd, nad yw wedi darparu'r un cyfleuster i fenywod, nac ychwaith, hyd at ddwy neu dair blynedd yn ôl, yr un cyfleuster difrifol y tu allan i goridor yr M4. Felly, rydym ni wedi cael system cyfiawnder troseddol nad yw wedi cael ei chynnal er budd pobl Cymru, nad yw wedi cael ei chynnal i ddiwallu anghenion pobl Cymru, ond sydd wedi cael ei chynnal allan o Whitehall a San Steffan i gwrdd â'u hanghenion pan fo hynny'n gyfleus iddyn nhw. Ac nid yw'r bobl sy'n talu'r pris yn dueddol o fod yn bobl sy'n eistedd mewn mannau fel hyn, ond nhw yw'r bobl yr ydym ni'n eu cynrychioli. Ac rwy'n credu, os ydym ni o ddifrif ynglŷn â gwneud hyn, bod angen i ni gymryd y cam hwn a gwneud hynny ar  frys.  

Rwy'n edrych ar sut yr ydym ni'n gweinyddu nid yn unig y deddfau yr ydym ni'n eu pasio yma, ond hefyd y ffordd yr ydym ni'n gorfodi'r rheini. Mae Mark Isherwood yn gwneud pwynt diddorol, ond un hollol anghywir. Nid ydym ni, yma, yn sôn am ganfod troseddau, neu, fel yr oeddech chi wedi'i ddweud, datganoli gweithgarwch troseddol. Nid oes angen i ni wneud hynny, yn fy marn i. Yr hyn yr ydym ni'n ei ystyried yma yw sut y gall yr heddlu ymgysylltu â'r gwasanaethau sydd wedi'u datganoli, a siarad â chomisiynwyr yr heddlu—. Fel Gweinidog yma, siaradais â phob un o gomisiynwyr yr heddlu, ac mae newidiadau wedi bod i'r prif gwnstabliaid nawr, ond, dros y rhan fwyaf o fy nghyfnod yn y swydd, roedd y comisiynwyr a'r prif gwnstabliaid, a'r rhan fwyaf o'r uwch swyddogion, yn cefnogi datganoli'r gwasanaeth yn gryf, oherwydd eu bod yn cydnabod bod angen iddyn nhw weithio'n agosach gyda'r gwasanaethau sydd wedi'u datganoli a bod angen iddyn nhw fod â chysylltiad agosach o lawer â'r gwasanaethau sydd wedi'u datganoli nag yr oedden nhw, nag y maen nhw ar hyn o bryd. Nid yw'n gredadwy i ddadlau fel arall. Ac rwy'n credu bod y gwaith sydd wedi'i wneud gan y comisiwn wedi sicrhau bod gennym ni'r egwyddor a'r arfer o bolisi.

Mewn egwyddor—creu setliad mwy sefydlog—rwy'n cael fy nghalonogi'n fawr o glywed o fewn y Blaid Lafur bod yr ymgeiswyr am arweinyddiaeth i gyd yn edrych, rwy'n credu, am ateb ffederal, neu ateb cydffederal, yn y Deyrnas Unedig; rwy'n credu bod hwnnw'n gam pwysig ymlaen. Mae'n rhaid i ddatganoli'r system cyfiawnder troseddol fod yn rhan sylfaenol o hynny. Ni all system ffederal fodoli heb hynny. A'r hyn y mae angen inni allu ei wneud, fel y dywedodd y cyn-Brif Weinidog ei hun, yw creu'r amgylchiadau i hynny ddigwydd, oherwydd—ac fe wnaf orffen ar y pwynt hwn, Llywydd—ar hyn o bryd, rydym ni'n esgeuluso pobl sydd yn y carchar oherwydd eu hiechyd meddwl, neu oherwydd camddefnyddio sylweddau. Nid ydym ni'n darparu'r addysg sydd ei hangen arnyn nhw. Yr hyn yr ydym ni'n ei wneud yw cloi'r drws ac anghofio amdanyn nhw. Efallai mai dyna'r ymagwedd y mae'r Blaid Brexit a'r Ceidwadwyr eisiau ei chymryd, ond ni chredaf mai dyna'r ymagwedd y gall neu y dylai'r Senedd hon ei chymryd.