Part of the debate – Senedd Cymru am 3:13 pm ar 11 Chwefror 2020.
Diolch i'r Gweinidog am ei datganiad. Ni wn ai hwn yw'r tro cyntaf; mae fwy na thebyg wedi digwydd mewn deddfwrfeydd eraill, ond nid sefyllfa arferol yw cael Bil sy'n diwygio Deddf nad yw wedi cychwyn eto, er ei bod dros dair blwydd oed—nid wyf am ei eirio'n gryfach na hynny. Yn wir, rydym yn clywed nawr na chaiff Deddf 2016 ei chychwyn tan ddiwedd y tymor Seneddol hwn, felly fe fydd hynny'r nesaf peth i bedair blynedd a hanner ar ôl ei phasio.
Rwy'n credu bod y Bil diwygio, beth bynnag, yn adlewyrchu newid yn Lloegr i roi terfyn ar droi allan heb fai. Serch hynny, Dirprwy Lywydd, nid yw Llywodraeth Cymru yn mynd mor bell â'r cynigion yn Lloegr gan y bydd adran 173 yn parhau i fod yn weithredol gydag amseroedd rhybudd hwy a chyfyngiadau eraill. Felly, rwy'n credu bod angen inni esbonio'r rhesymau am y gwahaniaeth. Mae Llywodraeth y DU yn bwriadu diddymu adran 21 Deddf Tai 1988, sydd yn ei hanfod yn cyfateb i'n hadran 173 ni, ac mae newydd ailddatgan ym mis Rhagfyr y bydd yn mynd ati i wneud hyn. Felly, nid yw'r newid yn y weinyddiaeth Geidwadol wedi gwyro oddi wrth y diben deddfwriaethol hwnnw. Wedi dweud hynny—ac rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog yn rhoi esboniad clir ynghylch pam rydym yn ystyried y cwestiwn hwn mewn ffordd ychydig yn fwy cwmpasog—fe fyddwn ni'n cefnogi'r cyfeiriad cyffredinol. Credwn fod angen cryfhau'r sector tai rhent preifat i roi sicrwydd a hyder i genhedlaeth newydd o denantiaid. Wedi dweud hynny, mae angen gwarchod hawliau cyfreithlon landlordiaid hefyd. Mae angen system deg a chytbwys arnom ni, fel bod gennym gyflenwad effeithiol o eiddo preifat ar rent.
Mae cyfyngu neu ddiddymu adran 173 yn ei gwneud yn ofynnol i adran 8 fod yn gadarn ac yn effeithiol. Mae caniatáu dadfeddiannu am resymau arbennig yn hanfodol ar gyfer sector rhentu preifat iach. Ar hyn o bryd, mae costau—costau llys yn benodol—yn broblem, yn ogystal â'r amser y mae'n ei gymryd i gyflwyno hysbysiad adran 8, ac fe godwyd cwestiynau dilys eraill, er enghraifft, gan y Gymdeithas Landlordiaid Preswyl, gan gynnwys a ddylai adran 8 gael ei hymestyn pan fydd angen gwneud hynny. Er enghraifft, nid yw ymddygiad gwrthgymdeithasol parhaus yn rheswm dros ddefnyddio adran 8 ar hyn o bryd.
A hefyd—a'm sylw olaf i yw hwn—mae gan y Gymdeithas Landlordiaid Preswyl bryderon arbennig ynghylch sut y bydd y farchnad rhentu i fyfyrwyr yn gweithio o dan y diwygiadau a gynigir. Gwn, yn amlwg, y bydd cyfle i ni fynd trwy'r rhain yn ystod y Cam Pwyllgor, ac fe fyddaf i'n sicr o wthio'r eitemau hyn yn ddyfal. Felly rwy'n gobeithio y cawn ni ychydig mwy o oleuni'r prynhawn yma. Ond pan fydd y Bil yn dechrau ar ei waith craffu deddfwriaethol, fe fyddwn ni'n ceisio gwella'r Bil hwn, oherwydd credwn ei bod hi'n bryd cael y diwygiadau hyn.