3. Datganiad gan y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol: Y Bil Rhentu Cartrefi (Diwygio) (Cymru)

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:17 pm ar 11 Chwefror 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 3:17, 11 Chwefror 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, diolch i chi am hynny. Rwy'n credu ein bod ni'n lled gytûn; ond mae'n ymwneud â'r ffordd orau o fynd ati. Felly, rydym wedi tueddu i sgwrsio am ddileu troi allan heb fai. Ond mewn gwirionedd, yr unig beth a wnaeth yr holl ddeddfwrfeydd sydd wedi dileu troi allan heb fai oedd disodli cyfres gyfan o drefniadau lle gellir troi tenant allan heb fod yna fai arno ef. Felly, er enghraifft, mae 18 o resymau ar wahân ar gyfer gwneud hyn yn yr Alban. Nid yw'n glir eto beth fydd yn cyfateb i hynny yn Lloegr. Ond, er enghraifft, os oes gennych chi landlord sy'n gofyn am feddiannu eiddo oherwydd fel arall fe fyddai ef ei hun yn ddigartref, yna, yn yr Alban, byddai'n ofynnol iddo fynd trwy broses o brofi ei fod naill ai'n mynd i werthu'r tŷ neu fod ei angen arno ef ei hun, ac yn y blaen. Bu hyn yn gostus ac yn eithaf anodd ei orfodi. Nid wyf yn hollol glir eto i ba gyfeiriad y mae Lloegr yn mynd gyda hynny, ond dychmygwn ei fod yn rhywbeth tebyg i hynny.

Yng Nghymru, mae gennym nifer fawr iawn o landlordiaid sector preifat, sy'n landlordiaid da a rhagorol i gael perthynas gyda nhw, ac maen nhw'n berchen ar un tŷ, oherwydd, er enghraifft, mae pâr wedi dod at ei gilydd ac roedd ganddyn nhw ddau dŷ ond bellach maent yn byw yn un ohonyn nhw, ac os yw'r berthynas honno'n chwalu, mae'n ddigon posibl y bydd angen y tŷ hwnnw'n ôl ar y pâr. Yr hyn yr ydym ni'n ei wneud yw ceisio cael cydbwysedd rhwng anghenion landlord yn yr amgylchiadau hynny ac anghenion y tenantiaid i allu trefnu eu bywydau a chael rhywle arall iddyn nhw fyw mewn amgylchiadau rhesymol.

Felly, mae'n rhaid cadw cydbwysedd rhwng y rhain i gyd, ac rwy'n edrych ymlaen yn fawr at weithio gyda'r Pwyllgor i weithio drwy'r hyn y gallai'r cydbwysedd ei olygu. Credwn ein bod ni wedi cael y cydbwysedd iawn o ran ymestyn y cyfnod rhybudd, fel bod blwyddyn gennych chi, yn y cyfnod dechreuol, ond mewn unrhyw amgylchiad arall mae gennych chwe mis i gael rywle arall i chi eich hun a'ch teulu fynd iddo, ac, yn y cyfamser, mae'n debyg y gall y landlord wneud trefniadau eraill ar gyfer y cyfnod hwnnw er mwyn cadw'r tŷ.

Mewn amgylchiadau mewn awdurdodaethau eraill, lle mae'r landlord, er enghraifft, yn dweud bod angen iddo werthu—yn hytrach na threulio amser nawr, fe all pob un ohonom feddwl am amgylchiadau lle gallai landlord teg ddymuno gwerthu a'r gwerthiant yn syrthio trwyddo, neu fe allai nifer fawr o bethau eraill ddigwydd. Felly, yr hyn yr ydym ni wedi ei wneud yw ceisio rhoi rhywfaint o sicrwydd ar y ddwy ochr a chael cydbwysedd da rhwng hawliau'r tenant a hawliau'r landlord.

Ac rwyf wedi nodi heddiw, Dirprwy Lywydd, yr hyn y mae Deddf 2016 yn ei wneud o ran sicrwydd deiliadaeth hefyd, oherwydd rwy'n credu ei bod yn wir—. Gan nad yw'r Ddeddf wedi dod i rym, mae'n bosibl ystyried yr estyniad hwn i'r cyfnod rhybudd o ran Deddf Tai 1998 ei hun, yn hytrach nag o ran ein Deddf ni, a fyddai'n newid y dirwedd yn sylfaenol yng Nghymru beth bynnag.