5. Datganiad gan y Dirprwy Weinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y Strategaeth Unigrwydd ac Ynysigrwydd

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:28 pm ar 11 Chwefror 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour 4:28, 11 Chwefror 2020

(Cyfieithwyd)

Rwyf yn wirioneddol groesawu eich datganiad heddiw, ond rwyf eisiau canolbwyntio'n benodol ar bobl ifanc 16 i 24 oed ac unigrwydd, a chydnabod, fel y dywedir yn eich datganiad, fod 60 y cant o'r boblogaeth honno'n dioddef rhywfaint o unigrwydd ar ryw adeg yn ystod eu bywyd. Mae diweithdra, wrth gwrs, yn un o brif achosion hynny, ac mae yna bethau y mae Llywodraeth Cymru yn eu gwneud o ran hyfforddiant ac addysg a fydd yn helpu i gadw pobl ifanc yn rhan o'r gweithle neu unrhyw gyfleoedd a phosibiliadau eraill sydd ganddynt. Ac efallai bydd rhai o'r rheini yn gwirfoddoli, mewn gweithgareddau cymunedol yn arbennig, yn y lleoedd y maen nhw'n byw ynddyn nhw.

Dywedwyd eisoes bod awdurdodau lleol, drwy fuddsoddi mewn darpariaeth gymunedol i bobl ifanc, wedi gweld, dros y blynyddoedd, rai toriadau cyllideb oherwydd yr agenda cyni, a bod hynny, unwaith eto, yn cyfrannu at yr ynysigrwydd a'r unigrwydd hwn, ac yn enwedig mewn ardaloedd gwledig fel yr ardal yr wyf i'n ei chynrychioli.

Ond un maes lle mae'n debyg bod gweithgarwch cymunedol yn hynod o amlwg yw chwaraeon, ac mae hynny'n wych, yn bennaf, ar gyfer dynion ifanc yn arbennig, ond gwyddom i gyd fod y dystiolaeth yn dangos i ni—ac mae digon o dystiolaeth wedi'i chyflwyno—bod menywod ifanc oddeutu 15 neu 16 oed, ar y cyfan, yn rhoi'r gorau i gymryd rhan mewn chwaraeon. Felly, tybed a allai'r grŵp hwn edrych, efallai, ar ryw ffordd o ymgysylltu, neu gadw merched ifanc yn rhan o hynny.

Croesawaf yr £1.4 miliwn y mae'r Llywodraeth yn mynd i'w fuddsoddi yn ystod y tair blynedd nesaf, ac rwyf yn croesawu'r grŵp cynghori a fydd yn gweithio gyda phob rhan o'r Llywodraeth. Byddwn yn nodi—ac mae Rhun eisoes wedi nodi—bod seiberfwlio mae'n siŵr yn rhan fawr o ynysigrwydd. Pan fydd pobl ifanc, neu unrhyw un, ond rwy'n sôn yn arbennig am bobl ifanc, yn teimlo eu bod yn cael eu bwlio hyd yn oed yn eu cartref, pryd yn y gorffennol byddai pobl ifanc wedi gallu cau'r drws a gwybod eu bod yn teimlo'n eithaf diogel, mae seiberfwlio yn effeithio mewn gwirionedd arnyn nhw hyd yn oed yn y fan lle maen nhw'n bodoli a sut y maen nhw'n byw. Felly, byddai gennyf ddiddordeb mawr i weld a oes unrhyw waith yn cael ei wneud yn hynny o beth a pha un a wnaiff y Llywodraeth edrych ar unrhyw gynlluniau posib a fyddai'n annog cyfnewid syniadau neu efallai hyd yn oed rhywfaint o offer a fyddai'n caniatáu i bobl ifanc gael cyfleoedd i roi cynnig ar rai gweithgareddau na fyddai fel arall efallai ar gael iddynt oherwydd tlodi.