Part of the debate – Senedd Cymru am 5:08 pm ar 11 Chwefror 2020.
Croesawaf eich datganiad heddiw, Gweinidog, a chyhoeddiad canllawiau'r grant cynnal tai i awdurdodau lleol. Fel y gwyddoch chi, mae'r pwyllgor cydraddoldeb yr wyf i'n ei gadeirio wedi bod yn gwneud llawer o waith ar gysgu allan, ac yn benodol, yn ein gwaith diweddar, rydym ni wedi ymdrin â materion ac anhwylderau sy'n cyd-fodoli yn ymwneud â chomisiynu. Yn wir, byddwn yn trafod yr adroddiad hwnnw yma yn y Siambr yfory.
Ond rwy'n croesawu'n fawr y ffaith fod y canllawiau'n ei gwneud hi'n glir bod comisiynu'n sbarduno caffael, oherwydd bu hynny'n thema drwy holl waith y pwyllgor ar y pwnc hwn, ac rydym yn credu y dylai comisiynu effeithiol arwain at wasanaethau effeithiol sy'n bodloni anghenion y bobl sy'n eu defnyddio. Rwyf hefyd yn croesawu'r ffaith bod y canllawiau'n pwysleisio pwysigrwydd cynnwys ac ymgysylltu â phobl sy'n defnyddio pob agwedd ar y gwasanaethau a ariennir—y cynllunio, y caffael, y monitro a'r gwerthuso. Mae hynny'n amlwg yn bwysig iawn. Rwy'n arbennig o falch bod y canllawiau yn amlygu pwysigrwydd ystyried hyd contractau yng nghyd-destun sefydlu amgylchedd sefydlog sy'n galluogi recriwtio a chadw staff, a sefydlogrwydd, wrth gwrs, i bobl sy'n defnyddio'r gwasanaethau. Gwelsom yr amlygwyd y graddau presennol o ansefydlogrwydd yn y sector dro ar ôl tro fel rhwystr i sefydlu perthynas effeithiol gyda'r bobl sy'n defnyddio'r gwasanaethau hanfodol hynny.
Er fy mod yn croesawu llawer o'r canllawiau, rwy'n dal yn pryderu am faint o gyllid sy'n y system. Fel y gwyddoch chi, galwodd ein pwyllgor am gynnydd yn y grant cymorth tai yn rhan o'n gwaith craffu ar y gyllideb, ac ynghyd â chydweithwyr o bob rhan o'r Siambr, galwyd eto am hyn yr wythnos diwethaf yn ystod y ddadl ar y gyllideb ddrafft. Seiliwyd ein hargymhelliad ar ein gwaith o graffu ar y gyllideb ac ar y gwaith rydym ni'n ei wneud ar hyn o bryd. Rydym ni wedi derbyn gohebiaeth gan Cymorth Cymru, Cartrefi Cymunedol Cymru a Cymorth i Ferched Cymru yn dweud nad yw'r setliad ar ffurf arian parod yn y gyllideb yn ddigon, gyda gwasanaethau wedi cyrraedd sefyllfa dyngedfennol.
Felly, er ei bod hi'n amlwg yn hanfodol sicrhau y comisiynir gwasanaethau yn briodol, mae'n hanfodol hefyd bod digon o arian ar gael i sicrhau bod y gwasanaethau cywir yn cael eu darparu yn y lle cywir ac, wrth gwrs, mewn modd amserol. Clywais yr hyn a ddywedsoch chi yn gynharach, Gweinidog, a sylwaf fod y Gweinidog cyllid, wrth ymateb i gwestiynau yr wythnos diwethaf, wedi awgrymu, petai cyllid ychwanegol yn cael ei ddyrannu i Lywodraeth Cymru, y gallai hynny ddarparu cyllid ychwanegol ar gyfer y grant cynnal tai. Felly, rwy'n croesawu'n fawr yr hyn a ddywedsoch chi yn gynharach am y trafodaethau hynny, ac edrychwn ymlaen at glywed y canlyniad.
Ond byddai'n ddefnyddiol hefyd pe baech yn egluro pa ystyriaeth sydd wedi'i rhoi i ailddyrannu cyllid i ddarparu'r cynnydd angenrheidiol i'r grant cymorth tai, oherwydd, wrth gwrs, nid ydym yn gwybod y bydd arian ychwanegol yn cael ei roi gan Lywodraeth y DU. Diolch yn fawr.