Part of the debate – Senedd Cymru am 4:07 pm ar 12 Chwefror 2020.
Diolch yn fawr, Lywydd. Yn yr amser a roddir i mi, fe wnaf fy ngorau i grynhoi, sef tua dau funud a 40 eiliad.
Rhaid imi ddweud, ar y perfformiad hwnnw, Weinidog, gallaf ddeall yn llwyr sut y dechreuodd Jo Coburn ei chyfweliad â chi ar Daily Politics rai misoedd yn ôl drwy ddweud, 'Sut beth yw hi i fod yn Weinidog iechyd gwaethaf y Deyrnas Unedig?' Ni wnaethoch ymateb o gwbl i unrhyw bwynt a wnaeth yr amrywiol Aelodau yn y sefydliad hwn, o feinciau'r Llywodraeth, o feinciau'r gwrthbleidiau, ac fe fethoch chi dderbyn unrhyw ymyriad. Mae hynny'n dangos pa mor simsan yw'r tir rydych chi'n sefyll arno, Weinidog.
Hefyd, rhan olaf y datganiad a wnaethoch, lle dywedoch chi y gallai fod yn rhaid ichi wneud penderfyniad yn y pen draw ar rai o'r newidiadau hyn i wasanaethau, sy'n dangos mai chi sy'n gyfrifol, a Llywodraeth Cymru sy'n gyfrifol, am gyfeiriad strategol y gwasanaeth iechyd. Mae angen penderfyniad gennych chi i'r bwrdd iechyd i wneud yn siŵr fod y ddarpariaeth ddamweiniau ac achosion brys yn cael ei chadw yn ei lle. Os nad ydych chi'n barod i wneud hynny, o leiaf gwnewch yn siŵr fod yr etholwyr yn cael cyfle i wneud hynny gan fod yn rhaid cyflwyno'r cynnig hwn gerbron yn etholiad nesaf y Cynulliad.
Rwy'n erfyn ar gyd-Aelodau ar draws y Siambr i gefnogi'r cynnig hwn heb ei ddiwygio oherwydd, yn y pen draw, mae'n ateb i'r holl bryderon a godwyd, o bwynt Vikki Howells fod adran ddamweiniau ac achosion brys Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn trin 64,000 o gleifion yn flynyddol. Ni wnaeth mainc eich Llywodraeth eich hun ymateb i hynny hyd yn oed, ynglŷn â sut y byddai'r ddarpariaeth honno'n cael ei rhoi yn y ddau ysbyty arall. Os nad ydynt yn barod i ymgysylltu â chi, dylech gefnogi'r cynnig hwn a phleidleisio o blaid y cynnig heb ei ddiwygio heddiw oherwydd, yn y pen draw, bydd yn dangos bod y Cynulliad yn siarad ag un llais ac yn galw ar y Llywodraeth, yr unig sefydliad a all wneud yn siŵr fod y cynnig hwn yn cael ei dynnu'n ôl.
O feinciau Plaid Cymru, gwnaethpwyd pwynt da a nodai, os ydych yn llafurio dan raglen de Cymru, a oes ryfedd nad oes unrhyw feddygon neu nad os ond ychydig iawn o feddygon wedi edrych ar hyn fel cyfle gyrfaol, pan wyddant fod yr adran yn mynd i gau'n fuan?
Crybwyllodd Mick Antoniw, yr Aelod dros Bontypridd, y pwynt am ddatblygu, a chrybwyllodd Aelodau eraill y pwynt am ddatblygu ar draws yr ardal. Mae 20,000 o dai newydd yn mynd i gael eu codi yn yr ardal hon. Dyma ysbyty cyffredinol dosbarth sy'n gwasanaethu poblogaeth sy'n tyfu ac mewn gwirionedd, mae ymdrin â chynigion a gyflwynwyd gyntaf tua chwe blynedd yn ôl yn gwbl anghydnaws â'r hyn sydd ei angen ar yr ardal benodol hon, ardal rwy'n ei hadnabod yn eithriadol o dda, oherwydd rwyf wedi byw yno ers blynyddoedd lawer, ac rwy'n adnabod y bobl sy'n dibynnu ar y gwasanaeth hwnnw.
A gallaf eich gweld yn ysgwyd eich pen. Dewch, heriwch fi felly, Weinidog. Os ydych am ymyrryd, gwnewch hynny, oherwydd fe dderbyniaf eich ymyriad. Fe allwch ymyrryd yma a newid cyfeiriad y cynigion hyn, a diolch i bob un o'r protestwyr a ddaeth i'r Senedd heddiw i ddangos eu rhwystredigaeth a'u dicter. Rwy'n deall bod llawer o'r wynebau hynny wedi cymryd diwrnod i ffwrdd o'r gwaith am eu bod mor bryderus am y cynigion hyn ac wedi dod i gartref democratiaeth yng Nghymru. Cyflwynwyd y cynnig hwn heddiw i ymateb i'r pryderon hynny, a gall y Senedd siarad ag un llais—un llais clir, fel y dywedodd Darren Millar yn ei gyfraniad. Pan fydd ffigurau uwch y Llywodraeth yn ymyrryd mewn gwirionedd, mae pethau'n dechrau digwydd, fel yn y gwasanaethau mamolaeth yng ngogledd Cymru. Felly, galwaf ar y Senedd i gefnogi'r cynnig sydd gerbron y Siambr. Yn hytrach na dim ond y geiriau, dechreuwch weithredu: gwasgwch y botwm gwyrdd a chefnogwch y cynnig hwn heb ei ddiwygio heddiw.