Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:55 pm ar 25 Chwefror 2020.
Wel, dim ond i ailadrodd yr hyn a ddywedais wrth Paul Davies, Llywydd: wrth gwrs, bydd angen dysgu gwersi. O ran gwaith torri a thrin coed Cyfoeth Naturiol Cymru ym Mhentre, fy nealltwriaeth i yw bod Cyfoeth Naturiol Cymru, trwy glirio coed llarwydd heintiedig o ran fach o'r goedwig yn y fan honno, wedi gwneud yr hyn y byddai'r canllawiau presennol yn awgrymu y dylen nhw ei wneud, sef gadael rhai o'r gweddillion llai yr ydych chi'n eu cael pan fo coed yn cael eu cwympo ar y ddaear, oherwydd dyna sut yr ydych chi'n diogelu pridd rhag erydu pan fydd coed yn cael eu torri, a dyna sut yr ydych chi'n diogelu lles bioamrywiaeth. Felly, roedden nhw'n gweithredu'n unol â'r llyfr rheolau fel y mae wedi ei lunio ar hyn o bryd. Mae'n rhaid gofyn y cwestiwn nawr: a yw'r llyfr rheolau yn addas ar gyfer y mathau hyn o ddigwyddiadau, a ddylen nhw ddigwydd yn y dyfodol? Dyna un enghraifft yn unig o wersi a ddysgwyd.
Fe wnaeth yr uwchgynhadledd a gynhaliwyd gennym yr wythnos diwethaf, Llywydd, ei gorau i ddenu pawb a oedd â rhan i'w chwarae wrth ymateb i'r llifogydd o amgylch un bwrdd. Roedd hynny'n cynnwys Dŵr Cymru, a hefyd yn cynnwys y trydydd sector a'r sector gwirfoddol yn rhan o'r ymateb hwnnw i'r llifogydd y cyfeiriodd Adam Price atyn nhw. Byddwn yn edrych i weld sut y mae'r holl sefydliadau hynny'n meddwl am y rhan a chwaraewyd ganddynt ac a oes pethau y bydden nhw eisiau eu gwneud yn wahanol yn y dyfodol.
Bu'n rhaid graddoli cyllideb Cyfoeth Naturiol Cymru, fel cyllideb pob gwasanaeth cyhoeddus yng Nghymru, yn erbyn effaith 10 mlynedd o gyni cyllidol. Mae'n debyg y dylwn i fod wedi dweud, wrth ateb cwestiwn cyntaf Adam Price, am effaith y llifogydd ar wariant cyfalaf yn y dyfodol. Rhan o'r rheswm pam mae'n rhaid i ni ofyn i Lywodraeth y DU am gymorth yw oherwydd, gyda chwe wythnos o'r flwyddyn ariannol hon yn weddill, ysgrifennodd y Trysorlys atom yn gofyn i ni ad-dalu £100 miliwn o gyfalaf trafodion ariannol iddyn nhw, a £100 miliwn o gyfalaf confensiynol, cyn diwedd y flwyddyn ariannol hon. Dywedasant eu bod nhw wedi ail-gyfrifo symiau canlyniadol Barnett, a bod angen i'r arian hwnnw gael ei ddychwelyd iddyn nhw. Pan fyddaf yn dweud wrth y Prif Weinidog fy mod i eisiau arian i'n helpu ni gydag effaith llifogydd yma yng Nghymru, gofyn yr wyf i, yn y bôn, iddo ddychwelyd arian i ni a gymerodd oddi wrthym yn ystod yr wythnosau diwethaf.