Diolch. A minnau wedi byw drwy brofiad llifogydd personol yn y llifogydd yn Nhywyn 30 mlynedd yn ôl yr wythnos hon, rwy'n cydymdeimlo o waelod calon â phawb sydd wedi gweld dinistr llifogydd yn eu cartrefi a'u busnesau dros y pythefnos diwethaf gyda storm Ciara a storm Dennis. Rwy'n gwybod hefyd ei fod yn tynnu'r gorau o bobl hefyd, ac rwy'n gwybod y bydd pob un ohonom ni sydd wedi ymweld â chymuned yn ystod yr wythnosau diwethaf wedi gweld y ffordd y mae cymunedau wedi dod at ei gilydd ac wedi tyfu gyda'i gilydd drwy'r profiadau ofnadwy y maen nhw wedi'u cael.

Dychmygwch, felly, fod mewn sefyllfa, fel yr un y mae rhai o'm trigolion yng nghymuned Llanfair Talhaearn ynddi, lle mae llifogydd wedi effeithio arni deirgwaith yn yr wyth mlynedd diwethaf. Dair gwaith yn yr wyth mlynedd diwethaf, cael yr adeiladwyr i mewn, rhwygo popeth allan, ceisio rhoi popeth yn ôl at ei gilydd ac i ail-lunio eich bywyd. Mae wedi bod yn hollol erchyll. A byddwn yn gofyn ichi, Gweinidog: a allwch chi sicrhau bod cymunedau fel Llanfair TH, fel Llanrwst ac eraill, y mae llifogydd wedi effeithio arnyn nhw'n aml yn ystod y blynyddoedd diwethaf, yn cael y mymryn bach lleiaf hwnnw o flaenoriaeth ychwanegol oherwydd credaf fod arnynt angen hynny a'u bod yn haeddu hynny? Nid yw hynny'n diystyru effaith ofnadwy llifogydd mewn mannau eraill, sydd hefyd angen sylw, ond, yn amlwg, mae rhywbeth difrifol o'i le pan fydd cymuned y dywedir wrthi fod ganddi siawns o gael llifogydd oddeutu unwaith bod 50 mlynedd, yn cael ei tharo deirgwaith mewn wyth mlynedd. Mae rhywbeth yn anghywir gyda'r modelu, ac mae angen mynd i'r afael ag ef.

Bu ichi gyfeirio hefyd, Gweinidog, yn gynharach, a chredaf i Llyr Gruffydd gyfeirio at hyn, at allu rhai cynghorau i ymateb drwy gynnig cymorth a chefnogaeth ychwanegol yn yr un modd ag y gallodd Rhondda Cynon Taf, gyda thaliadau ariannol i'r rhai a fu heb yswiriant, ac efallai hyd yn oed y rhai hynny oedd â rhywfaint o yswiriant. Mae gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Conwy, fel y gwyddoch chi, un o'r setliadau lleiaf eleni gyda'i grant cynnal refeniw, ac nid oes ganddo'r un gallu â rhai o'r awdurdodau lleol eraill hyn i gefnogi trigolion yn ei gymunedau y mae llifogydd wedi effeithio arnynt. A gaf i ofyn pa gefnogaeth y gallech ei darparu i gynghorau gyda phwysau ariannol sylweddol, fel Conwy, fel y gall y cyngor hwnnw ymateb mewn ffordd wahanol efallai i'r heriau y mae trigolion yn y gymuned honno'n eu hwynebu?

Ac yn olaf, un trychineb a osgowyd o drwch blewyn yn ystod y stormydd diweddar oedd ar yr arfordir ym Mae Cinmel, yng Nghymuned Sandy Cove. Fel y dywedais ar ddechrau fy sylwadau ar y datganiad hwn, roedd hi 30 mlynedd yn ôl i'r wythnos hon pan fu i'r gymuned honno ddioddef o'r llifogydd enbyd yn Nhywyn, ynghyd â chymunedau eraill ar hyd arfordir y gogledd, fel mae'r Dirprwy Lywydd yn aml yn awyddus iawn i'm hatgoffa. Ond, yn amlwg, mae dianc o drwch blewyn mewn cymuned a ddioddefodd y fath ddistryw yn y gorffennol hefyd yn bryder. Felly, pa gymorth gallwch chi ei ddarparu cyn gynted â phosib i gymunedau ar yr arfordir yn Nhywyn a Bae Cinmel er mwyn sicrhau bod eu hamddiffynfeydd rhag llifogydd yn gadarn ac yn y cyflwr y dylent fod, fel y gallant osgoi'r math o ddinistr y mae pobl yn Rhondda Cynon Taf ac mewn mannau eraill wedi ei ddioddef yn yr wythnosau diwethaf?