Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:03 pm ar 3 Mawrth 2020.
Diolchaf i'r Prif Weinidog am yr ateb yna. Bydd y Prif Weinidog yn gwybod bod nifer yr achosion o hunan-niwed yn cael ei chynyddu'n aruthrol gan y rhai sy'n dioddef profiadau niweidiol yn ystod eu plentyndod. Gall hynny fod yn esgeulustod neu gall fod yn gam-drin—boed yn gam-drin corfforol, yn gam-drin emosiynol neu'n gam-drin rhywiol—neu'n gartref camweithredol, a all gynnwys pob math o bethau, fel pethau sy'n digwydd mewn cartref sydd wedi chwalu neu garchariad aelodau agos o'r teulu a hyd yn oed pethau fel ysgariad. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi cynhyrchu ffigurau sy'n dangos bod y rhai sy'n dioddef pedwar neu fwy o'r profiadau niweidiol hyn yn ystod plentyndod 10 gwaith yn fwy tebygol o fod wedi cael teimladau hunanladdol neu o fod wedi dioddef o hunan-niwed, a lle ceir chwech neu fwy o'r profiadau niweidiol hyn yn ystod plentyndod, mae'r perygl o hunanladdiad yn cael ei gynyddu o gyfran enfawr o 35 o weithiau.
Bydd ef yn ymwybodol bod Ymddiriedolaeth WAVE yn elusen sy'n ymdrin â'r mathau hyn o broblemau, a'u bod wedi cynnig cyflwyno targed i Lywodraeth Cymru leihau nifer yr achosion o brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod gan 70 y cant erbyn 2030. Mae pob un Aelod o'r Cynulliad hwn, ac eithrio Gweinidogion y Llywodraeth, wedi ymrwymo i hyn—ac eithrio'r Gweinidog Addysg, sydd wedi ymrwymo iddo—a yw e'n credu ein bod ni i gyd yn anghywir? Oni fyddai'n fanteisiol gallu cael targed? Oherwydd er bod rhywun yn derbyn nad yw'r Llywodraeth bob amser yn cyrraedd eu targedau, yn aml nid hwy sydd ar fai am y ffaith eu bod nhw'n methu â'u cyrraedd. Ond serch hynny, mae targed yn bwysig i anelu ato, ac mae'n rhoi mwy o frys i ddatrys y problemau yr ydym ni i gyd eisiau ymdrin â nhw.