7. Dadl: Cyllideb Derfynol 2020-2021

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:16 pm ar 3 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 4:16, 3 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch. Rwy'n falch o agor y ddadl ar y gyllideb derfynol ar gyfer 2020-21 y prynhawn yma. Ers inni gael dadl ar y gyllideb ddrafft yn y Siambr fis yn ôl, rydym wedi ystyried argymhellion adroddiad y Pwyllgor Cyllid a rhai pwyllgorau eraill y Senedd yn ofalus. Yn unol â'r ymrwymiad a wnaethom ni yn dilyn craffu'r llynedd, rwy'n falch ein bod wedi gallu ymateb i'r holl adroddiadau erbyn diwedd yr wythnos diwethaf, ac fe ymatebais i'n ffurfiol ac yn gadarnhaol i'r 27 o argymhellion a gyflwynwyd gan y Pwyllgor Cyllid.

Ar yr adeg hon ym mhroses y gyllideb, fe fyddem ni fel arfer yn ystyried unrhyw addasiadau sylweddol yn deillio o gyllideb y DU yn y gyllideb derfynol. Fe wyddom, serch hynny, fod y flwyddyn hon ymhell o fod yn un arferol, o gofio natur anrhagweladwy Llywodraeth y DU. Rydym wedi gweld addewid o adolygiad aml-flwyddyn o wariant, a oedd yn golygu cylch gwariant am flwyddyn, a chyllideb hydref y DU a fydd bellach ar 11 Mawrth—yn rhy hwyr inni ei hystyried wrth gyhoeddi ein cynigion ni ar gyfer y gyllideb derfynol. Nid yn unig y cawsom ein llyffetheirio yn y modd hwn, ond fe roddodd Llywodraeth y DU, yn hwyr yn y flwyddyn ariannol hon, ergyd arall inni drwy dorri mwy na £100 miliwn oddi ar ein cyfalaf trafodion ariannol ni, ac yn agos at £100 miliwn oddi ar ein cyfalaf traddodiadol ni.

Yn syml, mae Llywodraeth y DU yn cymryd £200 miliwn oddi wrthym mewn cyfnod heriol. Rwyf wedi ysgrifennu at Brif Ysgrifennydd y Trysorlys gan wrthwynebu'r newidiadau hyn yn gryf am iddyn nhw gael eu gwneud mor hwyr. Rydym ni'n chwilio am eglurhad, a chyn gynted ag y bydd yr eglurder hwnnw gennyf, fe fyddaf i'n ysgrifennu at y Pwyllgor Cyllid gyda'r manylion. Dyma enghraifft arall eto o'r angen inni gwblhau'r gwaith ar y cyd â Llywodraeth y DU a'r llywodraethau datganoledig eraill i adolygu a gwella'r polisi o ran datganiad cyllid, sy'n rhan annatod o'n gallu ni i gynllunio a rheoli cyllidebau. Ac mae hwn yn bwynt y byddaf i'n ei bwysleisio, ynghyd â Gweinidogion cyllid yr Alban a Gogledd Iwerddon, mewn cyfarfod pedairochrog o'r Gweinidogion cyllid yr wythnos nesaf.

Ers i ni gael dadl ar y gyllideb ddrafft fis yn ôl, mae yna lawer o gymunedau yng Nghymru wedi dioddef effeithiau digynsail a dinistriol stormydd Ciara a Dennis. Mae timau o fewn Llywodraeth Cymru wedi bod yn gweithio o fore gwyn tan nos gydag awdurdodau lleol, gwasanaethau brys a Chyfoeth Naturiol Cymru i roi'r cymorth gorau posib i'r rhai a gafodd eu heffeithio ganddyn nhw. Ac fe hoffwn i achub ar y cyfle hwn eto i fynegi ar goedd ein diolch ni i'r gwasanaethau brys a'r gwirfoddolwyr ar hyd a lled Cymru, sydd wedi gweithio mor ddiflino yn ystod yr wythnosau diwethaf.

I gefnogi'r gwaith adfer cychwynnol, rydym wedi cyhoeddi y bydd hyd at £10 miliwn ar gael ar unwaith. Rydym wedi gallu defnyddio'r cyllid hwnnw yn y tymor byr drwy reoli ein hadnoddau'n ofalus iawn a thrwy dynnu arian o bob rhan o'r Llywodraeth. Fe ysgrifennais i at Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid yr wythnos diwethaf, gan nodi sut yr ydym yn bwriadu sicrhau bod yr arian hwnnw ar gael yn gyflym, o ystyried pa mor gyflym y daw diwedd y flwyddyn ariannol.

Ond gwyddom mai dim ond crafu'r wyneb yw hyn. Mae gwaith yn mynd rhagddo i geisio darlun clir o faint y difrod, a nodi'r cymorth a fydd ei angen yn y tymor hwy.