Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 2:41 pm ar 4 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Delyth Jewell Delyth Jewell Plaid Cymru 2:41, 4 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch ichi am yr atebion hynny, Weinidog. Mae hynny'n galonogol, clywed eich bod wedi bod yn trafod hyn y bore yma yn llythrennol, a bod y cynlluniau ar waith. Yn amlwg, lle mae'n briodol, byddai'n dda cael gweld y rheini, ond rwy'n sylweddoli y bydd rhai pethau na ellir eu rhannu ar yr un pryd.

Fe sonioch chi am salwch yn y gweithlu. Y cyngor a roddir ar hyn o bryd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru yw y dylai'r rhai sy'n amau bod coronafeirws arnynt roi eu hunain mewn cwarantîn hyd nes y ceir prawf negyddol. Un mater a godwyd yn y Siambr ddoe oedd contractau dim oriau, ond credaf fod y mater hwn hefyd yn berthnasol i'r rheini sy'n hunangyflogedig neu ar gyflogau isel, lle bydd y bobl hynny'n colli eu cyflogau os byddant yn colli sifftiau. Gwyddom fod llawer o bobl yn y sector gofal cymdeithasol ar gyflogau isel, ac nad ydynt yn gallu manteisio ar lawer o'r amddiffyniadau cyflogaeth yr hoffem eu gweld yn manteisio arnynt.

Mae'n arbennig o bwysig ein bod yn atal y feirws rhag ymledu i gartrefi gofal preswyl, ac rwy'n siŵr y byddwch yn cytuno â'r pwynt hwnnw, ac felly byddai angen i bobl sy'n gweithio yn y cartrefi hyn gael sicrwydd y byddent yn cael eu diogelu yn y ffordd honno os nad ydynt yn mynd i'r gwaith. Felly, a ydych mewn sefyllfa i allu gwarantu na fyddai'r gweithwyr a gyflogir yn aml gan gynghorau lleol yn wynebu unrhyw golled economaidd pe baent yn dilyn cyngor iechyd swyddogol ac yn peidio â mynd i'r gwaith os ydynt yn amau bod coronafeirws arnynt ac yn gorfod rhoi eu hunain mewn cwarantîn? Nid dim ond yn y tymor byr—mae'n ddrwg gennyf, rwy'n golygu yn y tymor byr, nid ad-daliad damcaniaethol yn y tymor hwy pe baent yn datblygu'r symptomau'n ddiweddarach.