Mae fy nyddiau fel bachwr i dîm cyntaf Ysgol Tregŵyr yn bell y tu ôl i mi. A dweud y gwir, yn fy ngêm ddiwethaf roeddwn yn asgellwr i dîm rygbi'r Cynulliad, sy'n gwneud cymaint dros elusennau a chodi ymwybyddiaeth o faterion pwysig yng Nghymru ac mewn mannau eraill. Ond a gaf fi ddweud wrth y Dirprwy Weinidog, pe bai'r chwe gwlad yn diflannu y tu ôl i wal dalu, boed yn Amazon, Sky neu'n unrhyw un arall, efallai y bydd, fel y dywedodd Andrew R.T. Davies yn gywir, yn llenwi bwlch yn y coffrau yn fasnachol i rai o undebau'r chwe gwlad, ond bydd yn drychineb llwyr o ran y rhai sy'n cyfranogi, gan gynnwys cyfranogiad ar lawr gwlad? Oherwydd gwelsom beth a ddigwyddodd i gampau eraill, fel criced, sydd wedi diflannu y tu ôl i waliau talu.

Felly, rwyf am awgrymu ffordd ymlaen i'r Dirprwy Weinidog y gallai helpu gyda hi, oherwydd mae'n wahanol yma yng Nghymru. Mae'n rhaid i'r pwynt a wnaeth, fod Cymru fel cenedl yn ganolog i benderfyniadau ynglŷn â pha chwaraeon y dylid eu gwarchod, gael ei godi yn awr gyda Llywodraeth y DU, oherwydd bydd y mater yn dychwelyd ar gyfer cylchoedd ceisiadau yn y dyfodol. Oherwydd hynny, mae angen inni ddadlau bod gan rygbi dras a thraddodiad gwahanol yng Nghymru. Nid datblygu o ysgolion preifat a wnaeth, ond o gymunedau glofaol, yr holl ffordd yn ôl i'w ddechreuad yng Nghymru. Yn y 1970au, roedd y timau a chwaraeai yn cynnwys cyfreithwyr a meddygon ochr yn ochr â glowyr a oedd yn gweithio yn y pyllau glo yn ogystal, neu yn y gwaith dur. Mae'n draddodiad dosbarth gweithiol yng Nghymru, a dyna pam ein bod yn awyddus iawn i sicrhau na fydd y penderfyniad hwn yn digwydd ac na fydd yn diflannu y tu ôl i wal dalu.

Felly, a gaf fi ofyn iddo: a allai wneud y sylwadau hynny, gan ddilyn y sylwadau arweiniol a wnaeth i Lywodraeth y DU, y dylent yn awr newid y ffordd y mae'r penderfyniadau hyn yn cael eu gwneud ac nad ydynt yn cael eu gwneud gan Weinidogion y DU yn unig? Pan fyddant yn disgrifio cenedl, dylent edrych ar wledydd yr Alban a Gogledd Iwerddon, a Chymru hefyd, i weld beth sy'n bwysig i ni.

A allech chi hefyd gyflwyno sylwadau yma nawr i sicrhau y gall ITV a BBC wneud cais ar y cyd? Oherwydd yn y cylch presennol, oni bai bod Llywodraeth y DU yn newid ei meddwl ac yn gwneud hon yn gamp safon aur a ddiogelir, yr unig obaith sydd gennym mewn gwirionedd o lenwi'r coffrau a'i rwystro rhag diflannu y tu ôl i wal dalu yw sicrhau cais da ar y cyd gan ITV a BBC.

Roeddwn yn falch o gyflwyno llythyr i Undeb Rygbi Cymru—sydd mewn sefyllfa anodd—gan holl Aelodau Llafur y meinciau cefn yn ychwanegu at yr hyn a grybwyllwyd heddiw, ac yn pwysleisio pwysigrwydd hyn. Ond rwy'n credu y gallai'r Dirprwy Weinidog helpu os gall gyflwyno dadl gref ar y ddau fater. Rydym angen gweld cais ar y cyd yn cael ei gyflwyno i sicrhau y gall holl bobl Cymru ei wylio'n rhad ac am ddim. Rwyf am ddweud, i gloi: bydd yn drychineb i rygbi rhyngwladol, yn ogystal ag i Gymru, os yw'n diflannu.