Pan gyfeiriwn at blant sy'n derbyn gofal, golygwn y plant a'r bobl ifanc sy'n derbyn gofal gan y wladwriaeth mewn modd a ddisgrifir o dan ddeddfwriaeth y DU a Chymru, boed hynny mewn sefydliadau gwladol neu o dan ryw fath o drefniant maethu. Yn anffodus, mae plant sy'n derbyn gofal a phlant sy'n byw yng ngofal y wladwriaeth yn dal i fod yn un o'r grwpiau mwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas. Mae nifer y plant sy'n destun achosion gofal wedi cynyddu'n sylweddol dros y blynyddoedd diwethaf, ac mae'r mwyafrif yn cael eu rhoi mewn gofal yn sgil honiad o gam-drin neu esgeuluso ar ran rhieni neu deulu.

Mae'n ffaith anffodus fod canlyniadau plant sy'n derbyn gofal yn waeth na chanlyniadau eu cyfoedion mewn perthynas ag addysg ac iechyd meddwl, fel y crybwyllwyd sawl gwaith yn gynharach, gyda llawer ohonynt yn teimlo'n ynysig ac yn dal i fod yn agored i niwed tra byddant mewn gofal. Er y cafwyd rhywfaint o welliant yn y system ofal, mae llawer o bobl ifanc yn dal i fynd ymlaen i gael profiadau bywyd gwael wrth adael gofal y wladwriaeth, yn cynnwys problemau mewn perthynas â thlodi, a diffyg llety a gwaith addas.

Mae'n hollbwysig, felly, y dylai symud plant o gartref teuluol fod yn ddewis olaf bob tro. Mae'n ddealladwy fod gweithwyr cymdeithasol yn rhy ofalus, o gofio bod rhai penderfyniadau a wnaed gan eu cydweithwyr wedi'u condemnio mewn achosion proffil uchel yn ddiweddar. Fodd bynnag, mae'n ffaith hefyd y gall ymagwedd rhy eiddgar weithredu yn erbyn lles gorau'r plentyn weithiau, ac felly yn erbyn lles y teulu.

Roedd y Prif Weinidog, yn ei anerchiad etholiadol i'r swydd y mae bellach ynddi, yn sylweddoli bod gormod o blant yn cael eu symud o deuluoedd yng Nghymru. Cyfeiriodd hefyd at osod targedau, targed i bob awdurdod lleol leihau nifer y plant o'r ardal honno—