9. Dadl: Maes Awyr Caerdydd

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:05 pm ar 10 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 4:05, 10 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

Wel, rwy'n falch o glywed eich cefnogaeth i fuddsoddiad yn ein meysydd awyr, ond dydych chi ddim—[Torri ar draws.] Ond dydych chi ddim wir yn ateb y pwynt bod y preifateiddio'n drychineb, yn union fel y bu preifateiddio'r rhwydwaith rheilffyrdd yn drychineb, yn union fel y bu preifateiddio'r bysiau yn drychineb llwyr.

Yn 2012—y flwyddyn ddiwethaf yr oedd mewn perchenogaeth breifat—dioddefodd golled yn y flwyddyn honno o bron i 17 y cant yn nifer y teithwyr. Mae'n hollol gywir: ni fyddai gennym ni, yng Nghymru nawr, faes awyr rhyngwladol pe bai'r Torïaid wedi bod yn rhedeg y wlad. Byddem hefyd wedi colli 2,500 o swyddi, byddem wedi colli cyfraniad cannoedd o filiynau o bunnoedd i economi Cymru, byddem wedi colli cydran allweddol yn natblygiad diwydiant hedfan sydd mewn gwirionedd yn eithaf pwysig yn fy etholaeth. Felly, roedd y penderfyniad gwirioneddol gan Lywodraeth Cymru—gan Lywodraeth Lafur—i ymyrryd a thrwsio'r difrod hwnnw yn sylfaenol bwysig.

Nawr, pan drosglwyddwyd y maes awyr i berchnogaeth gyhoeddus, beirniadodd yr Aelod Torïaidd o Senedd Ewrop dros y de-orllewin, Ashley Fox, Lywodraeth Cymru am ei achub, oherwydd ei fod yn herio maes awyr Bryste. Felly, mae'r Torïaid yn Lloegr yn cefnogi eu maes awyr rhanbarthol mewn gwirionedd. Ni allwch ond breuddwydio am Blaid Geidwadol Gymreig yn cefnogi maes awyr a diwydiant yng Nghymru? Eu—[Torri ar draws.] Eu gwaseidd-dra llwyr. A dyna wirionedd y sefyllfa—mae maes awyr Bryste wedi ffynnu ar draul preifateiddio Maes Awyr Caerdydd.

Nawr, mae angen inni symud ymlaen, oherwydd bod gennym ni Qatar Airways, sydd wedi cael effaith sylweddol iawn ar y maes awyr, ac, wrth gwrs, dywed prif swyddog gweithredol Qatar Airways yn y bôn y dylai gael ei adael mewn perchenogaeth gyhoeddus, oherwydd byddai ei breifateiddio yn ei roi mewn perygl o fod ar drugaredd cronfeydd rhagfantoli a'r marchnadoedd rhyngwladol.

Does dim dwywaith bod y diwydiant maes awyr yn wynebu cyfnod anodd. Nid oes amheuaeth nad ydym yn dal dan anfantais oherwydd penderfyniadau a wneir gan Lywodraeth y DU, ac rwy'n amau bod dylanwad y Torïaid dros Fryste yn effeithio ar hynny mewn gwirionedd. Ond nid oes amheuaeth, ers i ni ei gymryd i berchnogaeth gyhoeddus, y bu twf o 60 y cant yn nifer y teithwyr yn y maes awyr. Bellach mae ganddo swyddogaeth mewn cynllun economaidd. Mae buddsoddi yn y maes awyr nid yn unig yn angenrheidiol ond yn gymedrol. Mae'r £38 miliwn a fuddsoddwyd ym Maes Awyr Caerdydd, o'i gymharu â'r £500 miliwn o ddyledion sydd gan faes awyr Bryste, yn gymhariaeth dda, rwy'n credu, ac rwy'n credu bod angen i ni fuddsoddi mwy.

Ond y gwir amdani yw bod y buddsoddiad hwnnw neu'r benthyciadau hynny a wneir ar gyfradd fasnachol, oherwydd byddai eu gwneud fel arall yn torri naill ai rheolau'r UE neu'n torri rheolau cymorth gwladwriaethol Sefydliad Masnach y Byd. Felly, Dirprwy Lywydd, mae'r maes awyr wedi dod yn ased economaidd pwysig iawn i ni. Mae hefyd—. Mae'n rhaid dweud: beth fyddai statws Cymru, y wlad hon yr ydym ni'n ei chynrychioli, pe na bai gennym ni faes awyr rhyngwladol, pe na allem ni ddod â phobl flaenllaw yn rhyngwladol—pobl flaenllaw yn y byd chwaraeon, yr economi a gwleidyddiaeth—i'n maes awyr ein hunain, byddai'n rhaid inni ddweud, 'Na, rhaid ichi ddargyfeirio drwy Fryste'?

Dirprwy Lywydd, hanfod y mater yw hyn: bu bron i'r Torïaid ddinistrio ein maes awyr. Rydym ni wedi achub y maes awyr hwnnw. Mae dyfodol i'r maes awyr erbyn hyn. Yn sicr, mae'n gyfnod anodd, ond rwy'n gwybod y bydd yn goroesi, ac mae'n gorfod goroesi, oherwydd bod ganddo Lywodraeth sy'n ei gefnogi ac sy'n ei werthfawrogi.