Part of 5. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 4:00 pm ar 11 Mawrth 2020.
Diolch, Weinidog. Credaf fod y ffaith—efallai mai memo wedi'i ddatgelu'n answyddogol yw hwn, ond yn amlwg, mae’r Prif Weinidog a chithau wedi bod yn cael sgyrsiau gyda Tata. Mae arwydd yma, onid oes, fod rhywfaint o fanylder wedi'i drafod yma, a bod yn rhaid cael rhywfaint o sicrwydd gan Tata bellach ynglŷn â pha rannau o'u gweithrediadau y maent yn eu hystyried fel y rhai mwyaf bregus a phwy sy'n debygol o gael eu heffeithio ganddynt. Felly, yn fy marn i, gorau po gyntaf y cawn y newyddion hwnnw, boed yn newyddion da neu ddrwg, gan y credaf fod angen ei rannu â phartneriaethau sgiliau rhanbarthol a cholegau fel y gallant ddechrau'r gwaith lliniaru, lle byddai'r cyfle i golegau a'r bartneriaeth sgiliau ranbarthol allu cynllunio, os ydym yn mynd i gael llif arall o bobl fedrus yn taro ein ffigurau diweithdra, yn ddefnyddiol dros ben. Ac wrth gwrs, nid ydym yn sôn am weithwyr ym Mhort Talbot yn unig, ond eu cadwyni cyflenwi hefyd. Felly, fy nghwestiwn yw: beth ydych chi'n debygol o’i ddweud wrthynt, a phryd?
Rwy’n cytuno â chi nad yw'r materion sylfaenol wedi diflannu mewn gwirionedd. Rydych yn sôn am gostau uchel ynni; nid wyf am anghytuno â chi ar y pwynt hwnnw, ond bob tro y byddwch yn sôn am gostau ynni, rwy'n mynd i sôn am ardrethi busnes, sy'n rhywbeth y gall Llywodraeth Cymru fynd i’r afael ag ef. Felly, mewn perthynas â hynny, tybed a allwch ddweud wrthyf—efallai ei bod braidd yn gynnar i ateb y cwestiwn hwn, a bod yn deg—ond a fydd cyhoeddiad Banc Lloegr heddiw ynglŷn â gostwng cyfraddau llog yn helpu Tata mewn unrhyw ffordd i reoli eu llif arian, o leiaf, os nad unrhyw beth arall.
Ac yn olaf, mae'n rhaid i rywun sôn am y coronafeirws yn y cyd-destun hwn. Ac fe wnaethom ei grybwyll, neu fe sonioch chi amdano, yn eich ymateb i gwestiwn a godais yng nghyfarfod diwethaf y grŵp trawsbleidiol ar ddur, ynglŷn ag a oedd yna amgylchiadau annisgwyl a allai effeithio o'r newydd ar y darlun dur yn fyd-eang—yn amlwg, mae coronafeirws yn un o'r rheini—a pha gamau y gallwn eu cymryd o ran y sgyrsiau cynnar gyda Tata i beidio â defnyddio'r feirws fel esgus ychwanegol i geisio cau rhannau o'r diwydiant sydd wedi'u lleoli yn y DU yn gyffredinol, ond yn arbennig yng Nghymru? Diolch.