Cymunedau Caredicach

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 17 Mawrth 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jack Sargeant Jack Sargeant Labour

10. Sut y mae'r Prif Weinidog yn sicrhau bod gwasanaethau a ariennir gan Lywodraeth Cymru yn hyrwyddo cymunedau caredicach? OAQ55275

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:22, 17 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i Jack Sargeant am hynna? Llywydd, ymhlith y mesurau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd fu cyhoeddi ein strategaeth unigrwydd ac ynysu cymdeithasol gyntaf, 'Cysylltu Cymunedau'. Cefnogir hon gan £1.4 miliwn dros dair blynedd, yn dechrau yn y flwyddyn ariannol nesaf. Mae'n amlygu pwysigrwydd caredigrwydd wrth leihau'r teimladau o unigrwydd ac ynysu cymdeithasol.

Photo of Jack Sargeant Jack Sargeant Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Fel y gwyddoch, mae hwn yn bwnc yr ydym ni wedi ei drafod o'r blaen, ond nid cysyniad amwys yw caredigrwydd, mae'n allweddol mewn gwirionedd i'r ffordd y caiff gwasanaethau iechyd eu darparu. Mae'n ymwneud â sicrhau bod amgylchiadau unigol yn cael eu cymryd i ystyriaeth wrth iddyn nhw ryngweithio â'r wladwriaeth, a hoffwn innau hefyd gofnodi fy niolch i'r holl weithwyr gwasanaethau cyhoeddus hynny sy'n ein helpu drwy'r cyfnod anodd hwn.

Prif Weinidog, mae'n rhaid i ni sicrhau bod gan bobl sy'n darparu gwasanaethau y rhyddid i adnabod a chynorthwyo'n briodol. Mae hyn yn arbennig o wir wrth ryngweithio â thrigolion sydd wedi dioddef profiadau niweidiol yn ystod plentyndod; rydym ni'n gwybod y gallen nhw gael anhawster gwirioneddol wrth ryngweithio ag awdurdod. Felly, Prif Weinidog, mae hwn yn gyfnod eithriadol: mae pobl wedi colli eu cartrefi oherwydd y llifogydd a nawr rydym ni'n wynebu ansicrwydd anhygoel coronafeirws. Sut gallwn ni sicrhau nad ydyn nhw'n dioddef gwrthdaro pan fydd aelodau o'r cyhoedd yn rhyngweithio â gwasanaethau cyhoeddus, ac nad ydyn nhw'n teimlo eu bod nhw wedi cael eu gadael ar ôl a bod arweinyddion gwasanaethau cyhoeddus yn sicrhau bod empathi yn allweddol i'r ddarpariaeth o wasanaethau?

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:23, 17 Mawrth 2020

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i Jack Sargeant am hynna a diolch iddo am y ffyrdd rheolaidd y mae'n manteisio ar y cyfle i wneud y pwyntiau hyn i'r Senedd? A siawns ei fod yn iawn, Llywydd, os oedd angen caredigrwydd erioed, bydd ei angen arnom ni i gyd yn ystod yr wythnosau anodd sydd i ddod. A bydd hynny'n her, gan fod pobl sy'n darparu ein gwasanaethau cyhoeddus gymaint o dan bwysau â phobl sy'n eu defnyddio nhw ac, yn ein gwahanol ffyrdd, rydym ni i gyd yn ddarparwyr gwasanaethau ar y naill law ac yn ddefnyddwyr gwasanaethau ein hunain ar y llall.

Ac rwy'n meddwl mai'r neges syml—ac mae'n un y clywais Jack yn ei defnyddio ei hun o'r blaen—yw bod angen i ni feddwl bob amser am ein hunain o'r ddwy ochr. Os ydym ni'n defnyddio gwasanaeth, mae angen i ni feddwl am sut y byddem ni'n dymuno i rywun sy'n defnyddio ein gwasanaethau ni ymddwyn, ac, os ydym ni'n darparu gwasanaeth, mae angen i ni feddwl am sut y byddai'r unigolyn sy'n defnyddio ein gwasanaeth ei hun yn dymuno i'r gwasanaeth hwnnw gael ei ddarparu. Os byddwn ni'n ei wneud yn y modd hwnnw gyda'r empathi y soniodd Jack amdano ar ddiwedd ei gwestiwn, yna mae cyfle yn hynny o beth i ni i gyd geisio seilio'r camau y mae pob un ohonom ni'n eu cymryd ar yr ystyr honno o fod eisiau ymateb i rinweddau unigryw'r person sydd o'n blaenau, ac i wneud caredigrwydd yn ganolog i'r rhyngweithio hwnnw.