3. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Ymateb i'r Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:15 pm ar 8 Ebrill 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 3:15, 8 Ebrill 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch am y cwestiynau hynny. Fe wnaethoch chi ddechrau gyda'r rheoliadau drafft, a byddwch yn sylweddoli na fu unrhyw beth gelyniaethus ynghylch hynny o gwbl; roeddwn wedi ymrwymo i gyhoeddi'r rheoliadau hynny cyn toriad y Pasg. Nid wyf yn gwybod beth fydd y sefyllfa o ran COVID-19 wrth i'r flwyddyn fynd yn ei blaen, ac fel y dywedais yn fy ateb i Andrew R.T. Davies, byddwch yn ymwybodol o adroddiad yr UKCCC, yr adroddiad defnydd tir, a'r hyn a gyfeiriodd at yr angen i ni ei wneud—. Nyni fyddai'r unig wlad yn y DU na fyddai wedi gwneud hynny. Ac rwy'n gwybod fod ar Llyr wastad eisiau arddel yr hyn yn yr ydym ni'n ei wneud o ran y newid yn yr hinsawdd, ac mae hwn yn benderfyniad anodd iawn—rwy'n sylweddoli hynny—ond nid wyf yn gwneud unrhyw beth ar hyn o bryd i fod yn elyniaethus, a gallaf eich sicrhau yn llwyr ein bod ni i gyd yn canolbwyntio ar y gwaith sydd wrth law yn fy adran.

Fodd bynnag, mae'r wybodaeth honno y byddaf yn ei chyhoeddi mewn rheoliadau drafft wedi bod yn nwylo llawer o bobl eisoes. Er mwyn bod yn dryloyw, credaf ei bod hi'n briodol bod yr wybodaeth honno ar gael. Cafwyd llawer o wybodaeth anghywir, rwy'n credu, ac rwy'n credu nad yw hi ond yn briodol y caiff y rheoliadau eu cyhoeddi ar ffurf ddrafft a'u bod ar gael i bawb, nid i ychydig o bobl yn unig.

O ran cymorth i fusnesau, fel y dywedoch chi, soniais wrth Andrew R.T. Davies am yr hyn y byddai ffermwyr yn gallu gwneud cais amdano o fewn y cynllun presennol—y gwaith sy'n ymwneud ag edrych ar yr hyn y gallwn ni ei dynnu o'r cynllun hwnnw, os mynnwch chi, ac a oes angen pecyn pwrpasol. Ac yn sicr, fy nhrafodaethau gydag undebau'r ffermwyr—rwy'n credu y bu ganddyn nhw gynllun pwrpasol erioed, felly dyna oedd y rheswm dros edrych ar hynny. Ond mae'r gwaith hwnnw'n mynd rhagddo ac yn amlwg mae angen gwneud hynny ar frys.

O ran llaeth, mae'n bwysig ein bod yn gweithio gyda'r Llywodraeth yn ei chyfanrwydd, a soniais fy mod wedi ysgrifennu at George Eustice—nid wyf wedi cael ymateb eto—ond mae'n amlwg bod llaeth yn cael ei drafod gyda rhanddeiliaid. Soniais yn fy natganiad fy mod yn bresennol—o bell, wrth gwrs—yng nghyfarfod y grŵp cydnerthedd amaethyddol. Mae grŵp ffocws llaeth hefyd. Felly, nid wyf yn eithrio unrhyw bosibiliadau, ac fe wnaethoch chi gynnig rhai awgrymiadau, ac rwy'n fodlon iawn i ystyried unrhyw bosibiliadau yn y dyfodol i helpu'r sector llaeth. 

O ran TB, credaf fod pawb yn derbyn bod angen inni barhau i gynnal profion TB ar hyn o bryd. Fodd bynnag, dim ond os yw milfeddygon o'r farn y gellir gwneud hynny'n ddiogel yn unol â'r cyngor iechyd cyhoeddus cyfredol ynghylch COVID-19 y gellir gwneud hynny. Felly, hyd nes y ceir cyngor pellach, ni chaiff ceidwaid eu cyfeirio at yr asiantaeth dalu berthnasol am brofion TB hwyr os ydyn nhw neu'r milfeddyg yn dweud na ellir cwblhau'r prawf. Ac rydych chi'n llygad eich lle, efallai y byddwn ni'n gweld ffermwyr yn hunanynysu ac na fydden nhw eisiau i bobl ddod ar eu fferm, ac rydym ni'n derbyn hynny'n llwyr, a dyna'r rheswm. Ond mae'n rhaid i ni, rwy'n credu, ar hyn o bryd barhau lle bo'n bosib cynnal profion TB. Yn sicr, mae swyddogion wedi bod mewn cyfarfodydd lu gyda gweinyddiaethau eraill y DU i benderfynu ar y safbwynt ar y cyd ynghylch y cyngor presennol o ran profion TB. Rwy'n pwysleisio: ni ddylai hynny ond parhau ar yr amod y gall pawb sy'n gysylltiedig gadw at y gofynion priodol o ran hunanynysu a chadw pellter cymdeithasol.

O ran pysgodfeydd, fel y dywedais, rydym ni'n gweithio ar gynllun caledi yr wyf yn gobeithio—. Mae'n ddydd Mercher bellach; rwy'n gobeithio cyhoeddi'r hyn yr ydym ni'n mynd i'w gynnig i bysgotwyr. Mae'n hynod o bwysig ein bod yn eu cefnogi oherwydd, fel y soniais yn fy natganiad, rydym ni wedi gweld cwymp llwyr yn eu marchnad.

Credaf mai dyna'r holl gwestiynau. Diolch.