3. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: Ymateb i'r Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:42 pm ar 8 Ebrill 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 3:42, 8 Ebrill 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Janet, am y rhestr yna o gwestiynau. Ynghylch y grŵp o bobl a warchodir, rwy'n credu bod y rhan fwyaf o'ch cwestiynau yn ymwneud â phobl sydd heb gael y llythyrau, a byddaf yn sicr yn trafod hynny gyda'r Gweinidog iechyd. Rwyf eisoes wedi dwyn hynny at sylw'r Gweinidog iechyd—dywedais mewn ateb cynharach bod etholwyr wedi cysylltu â mi. Ond rwy'n credu bod hanfod eich cwestiwn ynghylch 'a allwn ni ychwanegu pobl at y rhestr warchod?', ac, yn sicr, gallwn—gallaf roi'r sicrwydd hwnnw i chi.

Yn amlwg, mae COVID-19 wedi cael effaith ddifrifol ar lawer o'n cynhyrchwyr bwyd a diod, fel yr economi, yn amlwg, yn gyffredinol. Yn sicr, rwyf wedi clywed am lawer o fusnesau—yn enwedig bwytai a'r sector gwasanaethau bwyd—a roddodd fwyd yn y dechrau, pan gyflwynwyd y mesurau hyn. Gwinllannoedd—nid wyf wedi cael dim yn benodol ynghylch gwinllannoedd. Rwyf yn ymwybodol iawn o'r un yn eich etholaeth chi. Ond, yn sicr, fy nealltwriaeth i yw y byddent yn gallu elwa ar y cymorth o'r gronfa argyfwng economaidd.

Rydych yn codi pwynt pwysig iawn am flychau bwyd, oherwydd, gallwch ddychmygu, er mwyn dosbarthu'r blychau bwyd hynny  mor gyflym â phosib, fe wnaethom ni ddefnyddio yr un ddau gwmni ag yr oedd DEFRA wedi'u defnyddio hefyd, am eu bod yno ac yn barod i weithredu, ac roedd yn haws inni gael y mesurau caffael mewn cysylltiad â dosbarthu'r bwyd hwnnw. Felly, nid ystyriwyd gofynion deietegol, oherwydd, i'r rhai ohonoch chi nad ydych yn gwybod, mae blwch arferol yn cynnwys amrywiaeth o eitemau—mae ganddo laeth oes hir, mae ganddo gynnyrch tun, mae ganddo basta, mae ganddo bapur tŷ bach, grawnfwyd brecwast. Mae'r cynnwys wedi'i labelu'n glir iawn.

Ond un peth yr oeddwn i'n awyddus iawn—wel, roedd dau beth yr oeddwn i'n awyddus iawn i'w gwneud. Rydym ni wedi gwneud hyn, i ddechrau, am 12 wythnos, ond, yn yr un modd, hoffwn weld mwy o ffrwythau a llysiau, os oes modd o gwbl, yn y blychau hynny. Felly, mae hynny'n rhywbeth yr ydym yn ei ystyried ar hyn o bryd. Aeth y blwch bwyd cyntaf allan ddydd Iau diwethaf, felly nid wyf yn siŵr os ydym yn dal yn wythnos un neu a ydym nawr yn mynd i wythnos dau o ran y blychau cyflenwi bwyd hynny, ond yn sicr erbyn wythnos tri, roeddwn i eisiau edrych ar y posibilrwydd o roi rhywfaint o fwyd ffres, ffrwythau a llysiau ffres, i mewn i'r blychau hynny. Felly, gobeithio, o fewn y—yn amlwg mae'r wythnos nesaf yn cael ei hystyried yn doriad, gobeithio pan ddown yn ôl y byddwn yn gallu gwneud hynny. Mae angen inni edrych hefyd ar y gofynion deietegol, ac yn enwedig os oes gan bobl gyflwr iechyd y mae angen i bobl gael y cynnyrch hwnnw. Felly, mae'n darparu bwyd hanfodol i bobl, ond rwyf—. Wyddoch chi, mae'n wych gweld y blychau hynny'n cyrraedd stepen drws pobl. Mae'n anodd iawn cael un ateb sy'n addas i bawb, ond rwy'n siŵr y bydd yr Aelod yn sylweddoli bod angen cael y bwyd hwnnw allan ar unwaith.