Wel, rwy'n credu bod hon yn adeg anhygoel i gyflwyno'r Bil hwn. Cam cyfansoddiadol yw hwn, ac rydym mewn fforwm sydd wedi'i wanhau'n fawr yn y ddadl hon heddiw. Er gwaethaf rhyfeddodau technoleg fodern, sydd wedi ein galluogi'n eithaf effeithiol, rwy'n credu, i gymryd rhan yn y trafodion yn ystod y pythefnos diwethaf, dydw i ddim yn credu ei bod yn iawn, pan nad yw dwy ran o dair o Aelodau'r Cynulliad yn gallu cymryd rhan yn y ddadl hon, i'w dwyn ymlaen heddiw i'w thrafod ac i gael pleidlais.

Yr unig reswm y mae'r Bil hwn yn cael ei wthio ymlaen—yn fy marn i, yw ei bod yn ymdrech daer gan y Blaid Lafur i sicrhau hwb i'w chefnogaeth wleidyddol sydd wedi edwino ymhlith yr etholwyr. Gwelwn yn yr etholiad cyffredinol diweddar sut y mae map etholiadol Prydain, a Chymru yn arbennig, wedi newid. Mae Llafur wedi colli llawer iawn o gefnogaeth ei phleidleiswyr traddodiadol, ac mae'n fesur o'i hanobaith ei bod bellach yn ceisio achubiaeth o ryw fath drwy ymestyn y bleidlais i blant, carcharorion a thramorwyr. Os mai dyna yw maint anobaith y Blaid Lafur, dydw i ddim yn credu y bydd ganddyn nhw lawer o obaith yn y gyfres nesaf o etholiadau. Mae'n ymddangos i mi eu bod yn yr un sefyllfa heddiw ag yr oedd yr actor mawr hwnnw yn y ffilmiau mud, Harold Lloyd—yn hongian ar fysedd y cloc, yn ceisio'n daer i atal ei hun rhag disgyn i'r ddaear. A dydw i ddim yn credu y byddan nhw'n llwyddo yn hynny o beth.

O ran y pleidleisiau ar gyfer pobl nad ydyn nhw yn ddinasyddion y Deyrnas Unedig, credaf fod hynny'n anghywir mewn egwyddor, sef os ydych chi eisiau pennu ffurf Senedd a Llywodraeth gwlad, yna dylech chi ymrwymo gymaint ag y gallwch chi i fod yn ddinesydd. Felly, mae hyn yn anghywir mewn egwyddor a does bron unman arall yn y byd lle mae hyn wedi digwydd yn y gorffennol.

A ddylid rhoi pleidleisiau i'r rhai sy'n 16 ac yn 17 oed, eto credaf ei fod yn fater dadleuol iawn, ac mae'n amhriodol, rwy'n credu, iddo gael ei ddwyn gerbron y Cynulliad ar gyfer deddfwriaeth yn y modd hwn. Mae'n werth sylwi bod y Blaid Lafur heddiw yn cael cyfran fawr iawn o'r gefnogaeth y mae'n ei chadw oddi wrth bobl iau ac oddi wrth gymunedau mudol, ac, wrth gwrs, dyna ddwy o brif elfennau ymestyn yr etholwyr y mae'r Llywodraeth yng Nghymru yn eu ceisio yn ystod hynt y Bil hwn. Yn fy marn i, mae'n weithred wleidyddol ddirmygadwy at ddibenion pleidiol. Cyflwynwyd y Bil hwn i geisio rhoi mantais i'r Blaid Lafur yn ei hargyfwng, ac nid oherwydd yr argyfwng cenedlaethol. Rydym ni wedi atal dros dro ein rhyddid sifil o ran nifer fawr o hawliau dynol yn ystod yr ychydig wythnosau diwethaf, ac ni fyddai hynny byth yn digwydd mewn cyfnod arferol. Mae hwn yn argyfwng, ar hyn o bryd, o ran feirws COVID, nad ydym wedi ei weld o'r blaen yn ystod ein hoes, ac, o dan yr amgylchiadau hyn, rwy'n credu ei bod yn gwbl anghredadwy bod Llywodraeth Cymru yn teimlo ei bod yn iawn ac yn briodol i gyflwyno'r Bil hwn i'w ystyried heddiw. Felly, gobeithiaf y bydd y Cynulliad yn sefyll dros ei hawliau a hawliau ei Aelodau nad ydyn nhw yn gallu cymryd rhan yn y trafodion yn ystod y ddadl hon, ac yn gwrthod y Bil hwn heddiw.