Part of the debate – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 29 Ebrill 2020.
Diolch, Lywydd. Brif Weinidog, a allaf ddiolch ichi am eich datganiad y prynhawn yma? Nawr, wrth wraidd y Llywodraeth, mae angen ymrwymiad i fod yn agored ac yn dryloyw, ac yn y modd hwnnw hoffwn eich holi'n benodol am danadrodd am farwolaethau ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, a gymerodd dros fis i gael ei gyhoeddi, a'r tangyadrodd dilynol am farwolaethau ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda.
Brif Weinidog, mae'n destun embaras cenedlaethol na all Llywodraeth Cymru hyd yn oed gyhoeddi gwybodaeth gywir am nifer y marwolaethau COVID-19, ac, er fy mod yn derbyn eich bod wedi cyhoeddi adolygiad o'r sefyllfa, mae cwestiynau y mae angen eu hateb o hyd. Rhaid i bobl Cymru fod yn hyderus bod unrhyw wybodaeth a gyhoeddir gan Lywodraeth Cymru a chan Iechyd Cyhoeddus Cymru yn gywir ac yn gyfoes. Felly, o ystyried bod Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr o dan reolaeth uniongyrchol Llywodraeth Cymru, pam yr oedd system wahanol i weddill GIG Cymru yn cael ei defnyddio o gwbl, a pham y cymerodd gymaint o amser cyn i Lywodraeth Cymru ac Iechyd Cyhoeddus Cymru sylweddoli bod rhywbeth o'i le?
Mae eich adolygiad yn dweud eich bod wedi cael sicrwydd gan y rhan fwyaf o fyrddau iechyd eu bod o'r farn bod eu prosesau wedi bod ac y byddant yn parhau i fod yn gadarn, ond rwy'n siŵr y byddwch yn gwerthfawrogi bod yn rhaid i'r prosesau ym mhob bwrdd iechyd fod yn gadarn, ac felly beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i sicrhau bod y gweithgaredd hwn yn digwydd? Ac, o ystyried nad yw dau fwrdd iechyd bellach wedi cynhyrchu gwybodaeth gywir yn gywir, pa fecanwaith y bydd Llywodraeth Cymru yn ei weithredu'n awr i sicrhau bod sicrwydd ansawdd lleol yn digwydd wrth symud ymlaen?