Llywydd, diolchaf i Paul Davies am y pwyntiau yna, a hoffwn gytuno ag ef: mae'n bwysig iawn yn wir bod Gweinidogion a phobl Cymru yn gallu bod yn ffyddiog bod y wybodaeth a gyhoeddir gan ein system yn gywir ac yn ddibynadwy. Dyna pam, cyn gynted ag y tynnwyd fy sylw at y ffaith y bu tangofnodi marwolaethau gan Betsi Cadwaladr, y gwnes i sefydlu'r adolygiad a gyhoeddwyd gan y Gweinidog iechyd ddoe.

Mi ydw i'n awyddus i gywiro rhai o'r manylion yng nghwestiwn arweinydd yr wrthblaid, gan mai fel hyn yr oedd trefn y digwyddiadau: roedd Betsi Cadwaladr wedi bod yn cofnodi gwybodaeth gydag Iechyd Cyhoeddus Cymru. Tan 18 Ebrill, roedd Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cyhoeddi ffigur Cymru gyfan cyffredinol o farwolaethau yn unig, a thybiodd Betsi Cadwaladr—fel yr oedd ganddyn nhw hawl i'w wneud yn fy marn i—bod eu ffigurau'n cael eu hadlewyrchu yn y ffigur cyffredinol hwnnw ar gyfer Cymru. Ar 18 Ebrill, symudodd Iechyd Cyhoeddus Cymru i gyhoeddi marwolaethau ar lefel byrddau iechyd wedi'u dadgyfuno, a thynnodd Betsi Cadwaladr sylw Iechyd Cyhoeddus Cymru yn syth at y ffaith nad oedd yn ymddangos bod y ffigurau yr oedden nhw wedi bod yn eu cyflwyno yn cael eu hadlewyrchu yn y ffigur a gyhoeddodd Iechyd Cyhoeddus Cymru ar y lefel ddatgyfunedig. Nawr, fe wnaeth hi gymryd o 18 Ebrill i 23 Ebrill wedyn i Iechyd Cyhoeddus Cymru weithio gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr i drafod yr hyn oedd wedi digwydd ac i gynnal proses dilysu data, a chawsom wybod ar 24 Ebrill beth oedd canlyniadau'r drafodaeth honno. Dyna'r pwynt y dywedais fy mod i eisiau cael sicrwydd pellach yn ei gylch gan Iechyd Cyhoeddus Cymru bod y manylion yr oedden nhw'n eu cyhoeddi yn gwrthsefyll craffu. Ac yna—. Felly, hoffwn fod yn eglur gyda'r Aelod na aeth mis heibio pan oedd pobl yn gwybod am hyn a ddim yn gwneud dim am y peth. Rhybuddiodd Betsi Cadwaladr Iechyd Cyhoeddus Cymru ar y diwrnod y cyhoeddwyd y data datgyfunedig hynny, pan roedden nhw'n gallu gweld bod rhywbeth wedi mynd o'i le, ac yna cymerodd hyd at 23/24 Ebrill i hynny ddod i sylw Llywodraeth Cymru.

Gofynnodd Paul Davies i mi wedyn, Llywydd, beth sydd wedi cael ei wneud i wneud yn siŵr bod y ffigurau o hyn ymlaen yn cael eu hadrodd yn gywir. Bydd yn gweld bod wyth cam gweithredu wedi'u nodi yn yr adroddiad a gyhoeddwyd. Dyma rai o'r rhai mwyaf arwyddocaol: galwadau ffôn wythnosol rhwng Iechyd Cyhoeddus Cymru a phob bwrdd iechyd lleol i wneud yn siŵr nad oes dim yn mynd ar gyfeiliorn; cadarnhad gan y prif swyddog meddygol i bob bwrdd iechyd y dylen nhw ddefnyddio'r system adrodd electronig newydd; mwy o sicrhau ansawdd lleol; archwiliad sicrhau ansawdd pellach gan Iechyd Cyhoeddus Cymru; a nawr, am y tro cyntaf, bydd y system gyfan yn cael ei goruchwylio gan y prif ystadegydd, unigolyn sy'n annibynnol ar y gwasanaeth iechyd ei hun ac sydd bellach yn rhan o'r gwaith o wneud yn siŵr bod y ffigurau a gyhoeddir yn rhai y gallwn ni i gyd fod â ffydd ynddyn nhw.