Part of the debate – Senedd Cymru am 2:17 pm ar 29 Ebrill 2020.
Prif Weinidog, mae'n Ddiwrnod Cenedlaethol y Gweithwyr Post heddiw, a tybed a wnewch chi ymuno â mi i ddiolch i'r holl bostmyn hynny a'u hundeb llafur, Undeb y Gweithwyr Cyfathrebu, sy'n gwneud gwaith mor ardderchog drwy gydol y flwyddyn ac sydd, fel gweithwyr allweddol dynodedig yn ystod argyfwng y coronafeirws, wedi gweithio bob awr o'r dydd i wneud yn siŵr bod pob cymuned yn cael ei phost.
Prif Weinidog, mae gen i un pwynt ychwanegol yr hoffwn ei ofyn, ac mae hwnnw'n ymwneud â chyllid llywodraeth leol. Mae'r argyfwng hwn wedi cael effaith ariannol drom ar lywodraeth leol, ac rwy'n deall bod fy awdurdod lleol i, Rhondda Cynon Taf, yn colli tua £2.5 miliwn o incwm y mis. Felly, mae hyn yn deillio o'r amrywiaeth fwy o wasanaethau y mae'r cyngor yn eu darparu a'r incwm llai, er enghraifft, o ganlyniad i gau canolfannau hamdden. Mae llywodraeth leol yn wasanaeth rheng flaen hanfodol sydd, unwaith eto, wedi camu i'r adwy. Mae ymateb Rhondda Cynon Taf, nid yn unig yn ystod y pandemig, ond yn ystod y llifogydd yn gynharach eleni, wedi bod yn ardderchog, a hoffwn longyfarch y cyngor a'i arweinydd, Andrew Morgan, a'r holl weithwyr yn Rhondda Cynon Taf am yr hyn y maen nhw wedi ei gyflawni a'r hyn y maen nhw'n parhau i'w wneud. Felly, mae'n iawn ein bod ni'n cydnabod pwysigrwydd hanfodol llywodraeth leol, ond mae angen i ni gydnabod hefyd mai dim ond am ryw gyfnod y gellir cynnal y pwysau ariannol presennol ar lywodraeth leol. Hoffwn ofyn i chi, Prif Weinidog: pa sylwadau sy'n cael eu gwneud i Lywodraeth y DU i sicrhau y bydd cynghorau yng Nghymru ac, yn wir, ledled y Deyrnas Unedig, yn cael y cymorth ariannol sydd ei angen arnyn nhw i oroesi yn ystod y misoedd nesaf?