6. Datganiad gan y Gweinidog fydd y Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Pontio Ewropeaidd: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:07 pm ar 6 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Delyth Jewell Delyth Jewell Plaid Cymru 5:07, 6 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch ichi am hynny, Weinidog. Rwy'n siŵr nad fi yw'r unig un sy'n synhwyro diflastod cynyddol ymysg rhai aelodau o'r cyhoedd ynghylch y cyfyngiadau presennol, felly er fy mod yn derbyn yn llwyr y bydd ffocws eich gwaith ar faterion polisi ehangach, byddai'n ddefnyddiol iawn pe gallech hefyd ystyried sut y gellid cael map ffordd ar gyfer sut i ddod allan o'r cyfyngiadau symud. Rhai o'r pethau syml y mae pobl yn gweld eu colli fwyaf, fel cofleidio aelodau o'r teulu nad ydynt wedi gallu eu gweld ers peth amser—sut y gallai hynny gysylltu â'r materion pellgyrhaeddol ehangach, y materion pwysig rydych chi'n edrych arnynt. O ran yr agwedd gymdeithasol ar eich gwaith, a allech chi ddweud wrthym, yn y tymor canolig, sut y byddwch yn mynd i'r afael, fel Llywodraeth, â'r argyfwng iechyd meddwl a'r unigrwydd a waethygwyd gan yr argyfwng? Rydym hefyd wedi darganfod bod digartrefedd mewn sawl ffordd yn ddewis gwleidyddol gan Lywodraeth, felly a yw Llywodraeth Cymru yn bwriadu dysgu o'r hyn sydd wedi digwydd gyda'r argyfwng hwn a diddymu digartrefedd am byth, nid yn unig pan fo'n gyfan gwbl angenrheidiol o safbwynt meddygol fel y mae ar hyn o bryd?

O ran yr amgylchedd, sut y bwriadwch gydbwyso'r angen i ymateb i'r argyfwng iechyd cyhoeddus presennol ag ymateb i'r argyfyngau nad ydynt wedi diflannu, fel yr argyfwng hinsawdd a'r holl densiynau cynhenid rhwng y ddau? Sut y bwriadwch bwyso am newid enfawr tuag at ddefnydd o drafnidiaeth gyhoeddus ar ddiwedd yr argyfwng hwn, pan fo'r amseru'n iawn, er enghraifft—ac rwy'n sylweddoli nad yw'n gydbwysedd hawdd i'w daro o gwbl? Sut y bydd Llywodraeth Cymru yn sicrhau bod creu amgylchedd iach yn chwarae rhan allweddol yn ei chynlluniau ym mhob portffolio yn y dyfodol?

Yn olaf, Weinidog, rwyf am ofyn a ydych chi'n mynd i fod yn gweithio gydag economegwyr ymddygiadol i fynd i'r afael â rhai o'r arferion gwael y gallai pobl fod wedi'u meithrin yn ystod y cyfyngiadau symud, fel peidio ag ailgylchu cymaint mwyach, a hefyd sut y gallwn hyrwyddo rhai o'r arferion gwirioneddol dda, megis peidio â defnyddio ceir gymaint a defnyddio mwy ar dechnoleg ddigidol? A wnewch chi ystyried, er enghraifft, cael parthau di-gar mewn dinasoedd ar rai dyddiau o'r wythnos neu edrych ar fanteision posibl symud i wythnos pedwar diwrnod yn y sector cyhoeddus? Gwn na fydd gennych yr holl atebion i hyn yn awr, Weinidog—rwy'n derbyn hynny'n llwyr—ond hoffwn glywed rhai o'ch safbwyntiau cychwynnol ar rai o'r materion hyn.