2. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 13 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative 1:54, 13 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Prif Weinidog, a ydych chi wedi darllen Animal Farm? Pam, pan fyddwch chi'n beicio drwy Bontcanna i'ch rhandir, oeddech chi'n meddwl ei bod hi'n iawn i bobl gymdeithasu â rhywun o'r tu allan i'w haelwyd—ac ni ddywedasoch ar eu palmant eu hunain, ond yn y parc? Onid ydych chi'n deall, er efallai fod gwahardd pobl rhag gyrru i ymarfer corff yn iawn i Bontcanna, ond nid ydyw i lawer sy'n byw mewn mannau eraill? A ydych chi wedi meddwl pa neges y mae'n ei hanfon pan fo'ch Gweinidog iechyd yn ymlacio ar fainc yn yr haul, gyda'i deulu, yn bwyta tecawê, pan fo'r heddlu wedi ymdrin ag eraill a oedd yn gwneud hynny?

Pa Weinidog oedd yn meddwl bod cymaint o frys i newid y rheolau y diwrnod wedyn fel ei fod wedi osgoi pleidlais ymlaen llaw yn Senedd Cymru? Yn hytrach na bod pawb yn ymdrechu gyda'i gilydd ar adeg o argyfwng cenedlaethol, mae'n ymddangos bod rhai sy'n fwy cyfartal nag eraill. Yn hytrach na gweithio gyda Llywodraeth y DU i gydgysylltu strategaeth gydlynol, mae'n ymddangos eich bod chi'n ymfalchïo mewn chwarae gyda rheolau dim ond i wneud Cymru ychydig yn wahanol. Sut mae wedi'i seilio ar werthoedd unigryw i Gymru i fynnu bwlch o ddeuddydd rhwng pryd y gall canolfannau garddio agor yng Nghymru a Lloegr?

Yn fwy arwyddocaol, rydym ni'n gweld y farchnad eiddo'n ailagor yn llawn yn Lloegr heddiw, ond yng Nghymru, mae'n dal i fod ar gau am gyfnod amhenodol. Os yw hynny'n golygu nad ydym ni'n codi'r trethi yng Nghymru y maen nhw'n ei wneud yn Lloegr, sut ydym ni'n mynd i godi'r arian ar gyfer ein GIG? A fyddwch chi'n gofyn i Lywodraeth y DU am gymorth?

Yn Lloegr, mae'r gyfraith yn ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion ddiddymu cyfyngiadau cyn gynted ag y maen nhw'n credu nad oes eu hangen nhw i reoli heintiau. Yng Nghymru, rydych chi newydd gael gwared ar y gofyniad cyfreithiol hwnnw. Yn hytrach, gall Gweinidogion gadw cyfyngiadau am hyd at chwe mis, yn honedig, o dan eich polisi, os ydyn nhw'n cael effaith uchel, gadarnhaol ar gydraddoldeb ac yn cynnig unrhyw gyfleoedd i ehangu cyfranogiad a chymdeithas fwy cynhwysol. Prif Weinidog, onid yw'n bryd i chi gael eich dwyn i gyfrif gan gyfraith sylfaenol y DU sy'n ei gwneud yn ofynnol i bob cyfyngiad fod yn rhesymol a chymesur?