4. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:17 pm ar 13 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 3:17, 13 Mai 2020

Dwi'n falch bod y Gweinidog wedi crybwyll y sector gofal yn fanna, a dwi am droi rŵan at gartrefi gofal. Mae'n bryder gwirioneddol gen i nad oes camau cryfach yn cael eu cymryd i warchod y sector yma, sydd wrth gwrs yn wynebu risg mor uchel. Mi fydd y Gweinidog yn gwybod fy mod i o'r farn bod angen i'r Llywodraeth gael cynllun i ymestyn profi asymptomatig i gynnwys pob cartref gofal, beth bynnag ei faint. Mae'r dystiolaeth yn gryf iawn ar hynny.

Ond mae eisiau edrych ar sut i gau'r drws i'r feirws gyrraedd y cartrefi yn y lle cyntaf, dwi'n meddwl. Dwi'n dal i gael pobl yn dweud wrthyf i yn y sector gofal eu bod nhw'n hynod bryderus am bobl sy'n cael eu rhyddhau o'r ysbyty ar ôl triniaeth i gartref gofal, efo'r posibilrwydd, wrth gwrs, o ddod â'r feirws efo nhw. Mae yna dynhau ar y profi sy'n digwydd. Mae'n rhyfeddol nad oes yna brofi awtomatig o'r dechrau ar bobl oedd yn cael eu rhyddhau o ysbytai i gartref, ond mae eisiau mwy na hynny. Fyddai'r Gweinidog yn cytuno â fi fod angen rhoi camau mewn lle er mwyn sicrhau mur, cwarantin os liciwch chi, rhwng yr ardal honno a allai fod yn risg, sef ysbyty, a'r cartref gofal—o bosibl rhoi saith diwrnod o gwarantin i berson cyn mynd yn ôl i'r cartref gofal, mewn rhan werdd o ysbyty, mewn gwesty hyd yn oed, er mwyn gwneud yn siŵr ein bod ni'n cau'r drws gymaint ag y gallwn ni i'r risg o'r feirws yn cyrraedd cartref gofal, achos rydym ni'n gwybod yn iawn beth ydy'r peryglon unwaith mae hynny'n digwydd?