5. Datganiad gan y Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd: Y goblygiadau cyllidol i Gymru yn sgil effaith COVID-19 a'r ymateb iddo

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:40 pm ar 13 Mai 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 4:40, 13 Mai 2020

(Cyfieithwyd)

Rwy'n cael trafodaethau rheolaidd gyda'm cymheiriaid yn y gwledydd datganoledig eraill ac yna hefyd yn y cyfarfodydd pedairochrog gyda Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys, ac yn ein cyfarfod diweddaraf buom i gyd yn sôn am bwysigrwydd hyblygrwydd, a chytunodd y Prif Ysgrifennydd y byddai'n ystyried o ddifrif y cynigion a gyflwynwyd gennym. Felly rydym ni'n cael y trafodaethau hynny rhwng y tair gwlad. Nawr, o ystyried ein sefyllfaoedd gwahanol a'r gwahanol setliadau sydd gennym ni, byddwn ni'n chwilio am wahanol fathau o hyblygrwydd, ond serch hynny rydym wedi ymrwymo i weithio gyda'n gilydd oherwydd bod hwn yn fater pwysig i'r DU gyfan. Mae'r trafodaethau hynny'n mynd rhagddynt ar hyn o bryd. Rwy'n gobeithio y byddant yn arwain at rai canlyniadau llwyddiannus. Dydw i ddim yn credu bod yr hyn yr ydym ni'n gofyn amdano yn afresymol o bell ffordd ac rwy'n credu, mewn gwirionedd, y bydd rhywfaint ohono yn helpu Llywodraeth y DU o ran rheoli ei chyllid gan mai'r hyn nad ydym yn gofyn amdano yw mwy, dim ond gofyn am fwy o hyblygrwydd i allu defnyddio yr hyn sydd gennym ni eisoes a'r hyn yr ydym yn cynllunio i'w gael hefyd.

Mae'r sylw am fformiwla Barnett yn briodol iawn. Rydym yn cytuno'n llwyr nad yw'n seiliedig ar angen. Yn y drafodaeth gyntaf a gefais gyda Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys ar ddechrau'r argyfwng hwn, roeddwn yn awyddus iawn i grybwyll yr agweddau y mae Rhun ap Iorwerth newydd sôn amdanynt o ran bod gan ein poblogaeth fwy o angen: y pwynt hwnnw fod gennym ni boblogaeth sy'n hŷn yn gyffredinol neu gyfran fwy o bobl hŷn o fewn ein poblogaeth yng Nghymru; a'r pwynt hwnnw am y feirws yn cael effaith yn y cymunedau sy'n llai ffyniannus. Ond, hefyd, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig cydnabod bod rhesymau economaidd hefyd pam y dylai'r ymateb fod yn seiliedig ar angen, ac mae un ohonyn nhw yn ymwneud â'n heconomi: mae gennym ni gyfran uwch o fusnesau bach a chanolig; mae gennym ni gyfran fwy o ddiwydiannau gweithgynhyrchu, sydd, unwaith eto, wedi cael ergyd galed; ac, wrth gwrs, mae'r diwydiant twristiaeth yn gyfran fwy o'n heconomi yma yng Nghymru hefyd. Felly, mae'r holl ffactorau hyn yn dangos bod angen cydnabod angen a chydnabod y ffaith nad yw Barnett yn ddigonol yn yr achos hwn.

Mae'r rhain yn ddadleuon yr ydym yn parhau i'w cyflwyno. Ni fu unrhyw newid ar y sylfaen o ddefnyddio Barnett fel man cychwyn ar gyfer hyn, ond rwy'n teimlo'n fwy gobeithiol ynghylch cael rhywfaint o newid ar fater hyblygrwydd.