Part of the debate – Senedd Cymru am 2:05 pm ar 20 Mai 2020.
Diolch i Russell George am hynny. Rwy'n credu ei fod wedi rhoi esboniad da iawn o'r rheswm pam fod gwahaniaeth rhwng ffigurau Iechyd Cyhoeddus Cymru a ffigurau'r Swyddfa Ystadegau Gwladol. Os nad ydych yn agos at y pethau hyn, rwy'n deall ei bod yn anodd i bobl ddeall y gwahaniaethau.
Fe fydd yn cofio, yn gynnar yn yr argyfwng coronafeirws, y bu cryn alw gan Aelodau'r Senedd a thu hwnt—a hynny'n ddealladwy hefyd—am gyhoeddi'r wybodaeth ddiweddaraf cyn gynted ag y bo modd, a dyna pam y mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cyhoeddi'r ffigurau dyddiol y maent yn eu cyhoeddi, ac fel y dywedodd Russell George, marwolaethau yn yr ysbyty ydynt, ac mae'n bosibl casglu'r niferoedd hynny'n ddyddiol. Ond nid dyna yw'r darlun llawn oherwydd nid yw'n cynnwys pobl sydd wedi marw y tu allan i'r ysbyty ac yn y gymuned. Mae'n anos casglu'r wybodaeth honno'n gyflym oherwydd ei bod yn ddibynnol ar gael tystysgrif marwolaeth. Ceir oedi yn hynny o beth. Mae ffigurau'r Swyddfa Ystadegau Gwladol, sy'n fwy cynhwysfawr ond ychydig wythnosau'n hwyr, yn rhoi'r darlun cyfan.
Felly, mae'n debyg mai'r unig gyngor y gallaf ei roi i bobl sydd eisiau sicrhau eu bod yn deall cymaint ag y bo modd o hyn yw bod yn rhaid iddynt edrych ar y ddwy set o ddata. Maent yn cwmpasu pethau ychydig yn wahanol. Rwy'n credu y gallai fod yn gysur i bobl, er bod y manylion penodol o ran niferoedd yn wahanol, fod y tueddiadau yn weddol debyg. Felly, nid ydych yn edrych ar ddealltwriaeth hollol wahanol o'r darlun; rydych yn gweld y darlun ar adeg wahanol mewn amser ac ar sail wahanol, ond mae'r hyn y mae'n ei ddweud wrthym am dueddiadau coronafeirws yn gyson ar y cyfan.
Rwyf am wneud ymholiad ynglŷn â'i ail bwynt oherwydd nad oes gennyf y wybodaeth honno wrth law ac fe wnaf yn siŵr ein bod yn ysgrifennu ato i roi'r ateb iddo.