Part of the debate – Senedd Cymru am 11:46 am ar 10 Mehefin 2020.
Wel, Lywydd, mae’r ateb i gwestiwn cyntaf yr Aelod i'w ganfod yn ei chwestiwn olaf. Y rheswm pam ein bod yn argymell na ddylid rhyddhau rhywun sydd wedi profi'n bositif i gartref gofal am 28 diwrnod yw oherwydd y pryderon a fynegwyd gan y sector ynghylch pobl yn gynharach yn y pandemig yn cael eu rhyddhau o'r ysbyty i gartref gofal gyda’r risg eu bod yn dod â'r coronafeirws gyda hwy. Nod ein safbwynt diweddaraf yw sicrhau nad yw hynny'n digwydd. Nawr, ni allwch ei chael hi’r ddwy ffordd yn hyn o beth. Naill ai nid ydych am i bobl â'r coronafeirws fod mewn cartrefi gofal neu fel arall. Os nad ydych eisiau hynny, mae’r rheol 28 diwrnod wedi’i llunio i gyflawni'r amcan hwnnw. Ac rydym yn parhau i sgwrsio'n agos â'r sector drwy'r amser.
Lywydd, rydym yn hyderus y byddwn wedi cwblhau ein gwaith o brofi preswylwyr cartrefi gofal a staff cartrefi gofal erbyn 12 Mehefin. Mae wedi bod yn ymdrech enfawr. Cafwyd achosion yng Nghymru lle bu'n rhaid i ni weithio'n galed iawn i ddarbwyllo cartrefi gofal ynghylch mantais y polisi hwn. Ac rwy'n deall y bydd rhai cartrefi gofal yn poeni am bobl o'r tu allan yn dod i'r cartref oherwydd y risg y bydd y feirws yn dod gyda hwy. Ond rydym wedi cael cryn dipyn o gartrefi gofal lle bu’n rhaid cael llawer o drafod er mwyn caniatáu i'r profion gael eu cynnal, ac mae hynny wedi gohirio’r profion mewn sawl achos. Rwy'n gweld yr Aelod yn ysgwyd ei phen. Dweud y ffeithiau, dyna rwy'n ei wneud. Nid wyf yn gwybod beth sydd ynddynt i anghytuno ag ef; dyna'n syml y mae byrddau iechyd a phrofwyr yn ei ddweud wrthym, nad yw pob cartref gofal yr un mor barod i dderbyn, ac nad yw pob preswylydd cartref gofal yn barod i gael eu profi. Ac mae hawl ganddynt i wrthod. Nid yw'n system orfodol. Mae'n gynnig. Ac nid yw pob preswylydd cartref gofal wedi bod yn awyddus i fanteisio ar y cynnig hwnnw, ac mae'n rhaid inni barchu hynny hefyd.
Rydym yn hyderus bellach y gallwn brofi pob gweithiwr cartref gofal yn wythnosol am bedair wythnos, a chawn weld beth a ddysgwn o hynny, ac yna byddwn yn gwneud penderfyniad ynglŷn â dull cymesur o brofi yn y sector hwn pan fydd y cyfnod hwnnw o bedair wythnos wedi dod i ben.