Nododd fy araith yn y ddadl bwyllgor ar effeithiau COVID-19 ar economi, seilwaith a sgiliau Cymru ar 1 Gorffennaf, er i'r Cydffederasiwn Cludiant Teithwyr gyflwyno cynnig i Lywodraeth Cymru ar 15 Mai a fyddai'n galluogi gweithredwyr i gynyddu gwasanaethau bysiau, gyda chostau llawn ar gyfer holl weithredwyr bysiau Cymru, dywedodd gohebiaeth y diwydiant a dderbyniwyd ddiwedd Mehefin nad oeddent eto wedi cael ymateb swyddogol ystyriol, a Chymru bellach yw'r unig wlad yn y DU sydd heb gytuno ar gyllid i weithredwyr trafnidiaeth allu dechrau cynyddu gwasanaethau, gyda chostau eraill ar gyfer gwasanaethau ychwanegol. Mae hynny'n destun cywilydd. Y diwrnod wedyn, cafwyd cyhoeddiad gan Ddirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth, Lee Waters, ynglŷn â chreu'r cynllun argyfwng ar gyfer bysiau. Ar ôl i mi gopïo ei ddatganiad i gynrychiolwyr y diwydiant yng ngogledd Cymru, fe wnaethant ymateb—ac rwy'n dyfynnu—fod 'cyfyngiadau parhaus Llywodraeth Cymru mewn ymateb i'r pandemig, gan gynnwys ar gadw pellter cymdeithasol, yn golygu bod capasiti gwasanaethau bysiau yn dal i fod yn llawer llai, ac nid oes digon o arian o werthiant tocynnau ar gyfer cynyddu gwasanaethau heb ragor o gyllid.' 'Edrychwn ymlaen', meddent, 'at ddeall manylion y trefniadau trosiannol arfaethedig er mwyn cau'r bwlch hwnnw fel y gallwn asesu pa gynnydd yn y gwasanaethau a allai fod yn bosibl o fewn yr adnoddau sydd ar gael ac o ba bryd.'

Yn y cyfamser, fodd bynnag, mae Llywodraeth Cymru wedi llwyddo i ddod o hyd i £15.4 miliwn ar fyrder ar gyfer cynlluniau teithio di-COVID sy'n lledu palmentydd ac yn creu mwy o le ar gyfer beicwyr, gan atal ymgysylltiad hanfodol ymlaen llaw â'r cymunedau yr effeithir arnynt. Yn Ninbych, er enghraifft, creodd hyn genllif o negeseuon e-bost, gan gynnwys: 'Bydd angen i unrhyw un sy'n byw yn y pentrefi cyfagos yrru i'r dref gan fod cysylltiadau beicio'n wael iawn'; 'Dyma'r cynllun mwyaf peryglus y clywais amdano erioed'; 'Bûm yn gofyn a fydd trigolion Dinbych yn cael cyfle i roi eu barn—nid wyf yn credu y bydd gennym lais yn hyn'; 'Mae yna ddeiseb yn erbyn y cynllun hwn, sydd â thros 550 o lofnodion eisoes'; a 'Nid oes unrhyw sail ffeithiol na rhesymegol i'r cynigion hyn, a byddant yn wrthgynhyrchiol yn y pen draw.'

Felly, galwn ar Lywodraeth Lafur Cymru i lacio'r rheol 2m i 1m a mwy, yn amodol ar fesurau rhagofalus, er mwyn sicrhau bod bysiau'n gallu rhedeg, ac y gall cyrff trafnidiaeth eraill ailagor. Fel y dywed canllawiau diogelu rhag COVID y DU, mae defnyddio mesurau lliniaru, fel gwisgo gorchudd wyneb, glanhau trylwyr, arfer hylendid da, awyru gwell, a defnyddio sgriniau amddiffynnol ar bellter o 1m, yr un peth yn fras â bod 3m ar wahân. Mae hyn yn allweddol ar gyfer sefydliadau hyfforddi gyrwyr cerbydau nwyddau trwm yng Ngwynedd, a ofynnodd i mi roi pwysau ar y Prif Weinidog i ganiatáu profion a symud at y rheol 1m yng Nghymru. Bydd y profion hyn yn ailgychwyn yn Lloegr ar 13 Gorffennaf. Dywedodd fod llawer o sefydliadau hyfforddi gyrwyr o bob sector yng Nghymru ar fin mynd yn fethdalwyr. Gadewch inni obeithio felly y bydd y Prif Weinidog hwn yn cydnabod ac yn rhoi sylw yn awr i effaith niweidiol ei Lywodraeth ar sector trafnidiaeth Cymru.