Part of the debate – Senedd Cymru am 2:12 pm ar 15 Gorffennaf 2020.
Dirprwy Lywydd dros dro, diolch yn fawr i Adam Price am y cwestiynau. Mae nifer o'r cwestiynau mae Mr Price wedi'u codi yn bethau sy'n mynd i fod o flaen y Senedd yn y deddfau rŷn ni'n mynd i ddod ymlaen. So, pethau i bobl sy'n rhentu—bydd y Bill o flaen y Senedd yn yr hydref, a bydd cyfle i bobl weld beth sydd yn y Bil, ac, os oes gwelliannau mae pobl eisiau eu codi, wrth gwrs bydd cyfle i'r Senedd i ystyried rheini.
Yn y maes Cymraeg, wel, mae'r Gweinidog dros Addysg wedi dweud yn barod ei bod hi'n agored i glywed pwyntiau mae pobl yn eu codi yn ystod Cyfnod 2 i weld a yw hi'n bosibl siarad rhwng y pleidiau i weld a oes ffordd i ddelio gyda'r pryderon mae rhai pobl yn eu teimlo am y Gymraeg yn y cwricwlwm. So, mae hi eisiau gwneud hwnna mewn ffordd adeiladol, a dwi'n siŵr bydd ateb adeiladol yn dod yn ôl.
Yn y maes amgylcheddol, rŷn ni'n mynd i fwrw ymlaen gyda'r Bil—nid yn y term hwn, ond i baratoi pethau at y dyfodol. Fel dywedais i pan oeddwn i'n ymateb i Paul Davies, rŷn ni wedi cytuno gwelliannau i'r Bil yn San Steffan i adlewyrchu datganoli a'r cyfrifoldeb sydd gyda ni fan hyn. Yn y cyfamser, rŷn ni'n mynd i roi pethau yn eu lle; i fod yn glir gyda'r bobl yn y maes yng Nghymru, bydd ffordd annibynnol iddyn nhw godi unrhyw bryderon neu gwynion sydd gyda nhw. Rŷn ni wedi—rhag ofn bod coronafeirws wedi bod yn rhywbeth anodd—bwrw ymlaen i weithio gyda'r grŵp o bobl sydd wedi dod at ei gilydd. Rŷn ni'n barod, fwy neu lai, nawr gyda'r ffurflenni a phethau ymarferol eraill i'w helpu nhw. Fel y dywedais i, rŷn ni eisiau apwyntio aseswr annibynnol, ac mae panel o arbenigwyr gyda ni hefyd yn barod i'w apwyntio. So, mae rheini yn bethau jest dros dro i lenwi'r bylchau cyn y gallwn ni ddod ymlaen—wel, bydd pwy bynnag yn y Llywodraeth yn gallu dod ymlaen, ar ôl mis Mai, â Bil newydd yn y cyd-destun newydd rŷm ni'n ei wynebu ar ôl gadael yr Undeb Ewropeaidd.
O ran lletygarwch ar yr heol, dwi'n meddwl ein bod ni wedi ffeindio ffordd arall ymlaen heb ddod â Bil at lawr y Senedd, ond rŷm ni'n dal i weithio gyda'r awdurdodau lleol ar hynny.
Rŷm ni wedi newid y sefyllfa o ran pobl sy'n prynu cartrefi fel ail gartrefi ac yn eu tynnu nhw i mewn i fusnesau bach i osgoi talu trethi, os mai dyna beth y maen nhw'n ei wneud. So, rŷm ni wedi ailwampio'r rheolau yna i dreial helpu yn y maes yna.
Ar hanes Cymru—wel, ar hanes pobl dduon yng Nghymru—mae'r Gweinidog wedi sefydlu grŵp i'n helpu ni i dynnu at ei gilydd adnoddau yn y cwricwlwm ac i baratoi i hyfforddi pobl i fod yn glir ar sut rŷm ni eisiau iddyn nhw fynd ati i ddysgu hanes pobl dduon yma yng Nghymru. Mae'n un peth i'w ddweud e; mae'n beth arall i gael yr adnoddau at ei gilydd i hybu sgiliau pobl i wneud y gwaith yna, a dyna ble rŷm ni'n ei ddechrau.
Yng Nghyfnod 2 y Bil awdurdodau lleol, siŵr o fod, bydd amser yna i drafod STV unwaith eto ar y llawr yma—permissive PR yw ein polisi ni, i roi cyfleon i'r awdurdodau lleol sydd eisiau defnyddio'r system newydd i'w wneud e, ond nid i'w wneud e yn orfodol.