COVID-19: Profion ar gyfer Staff Cartrefi Gofal

Part of 6. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:07 pm ar 15 Gorffennaf 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Lloyd David Lloyd Plaid Cymru 3:07, 15 Gorffennaf 2020

(Cyfieithwyd)

Fel minnau, mae'r Gweinidog yn fyfyriwr hanes, ac, yn amlwg, wrth ei fod yn cymeradwyo'r rheoliadau hyn neithiwr, byddai wedi bod yn gwylio rhaglen ddogfen wych S4C ar y ffliw Sbaenaidd o 1918, a ddatgelodd fod brig cyntaf mawr, yna  digwyddodd dim am bedwar mis—dim achosion, dim cleifion, dim byd o gwbl—ac yna cafwyd ail frig enfawr, gyda 10 gwaith yn fwy o farwolaethau na'r brig cyntaf. Felly, dyna beth mae hanes yn dangos i ni. Ond, yn amlwg, o ran cynllunio neu liniaru unrhyw ail don bosib, mae profi, olrhain a diogelu yn gwbl allweddol. Felly, a all y Gweinidog sicrhau yn awr, gyda'r holl dystiolaeth a gawsom yn y pwyllgor iechyd dros y misoedd diwethaf, flaenoriaeth timau iechyd cyhoeddus lleol? Maen nhw'n gwneud gwaith rhagorol yma yng Nghymru, ac yn y bôn mae'n dal yn wasanaeth cyhoeddus yma. Ond a all warantu hefyd fod cynifer o'r rheini—bod y profi sydd wedi digwydd yn ein labordai yma yng Nghymru hefyd, yn ein hysbytai ac yn ein prifysgolion, fel gwasanaeth cyhoeddus, yn enwedig ar gyfer y pecynnau profi cartref a ddanfonir gan gludwyr i labordai preifat yn Lloegr, sy'n dangos pam na allwch gael y canlyniad yn ôl o fewn 24 awr—. Felly, yn amlwg, o ran olrhain cysylltiadau, mae cael canlyniad yn ôl o fewn 24 awr yn gwbl allweddol, a dyna pam mae angen inni sicrhau bod gennym y gallu i brofi yma yn ein prifysgolion a'n labordai ysbytai ni. A allwch sicrhau y bydd hynny'n mynd—o ran 100 y cant? Oherwydd dyna sut rydyn ni'n mynd i gael y canlyniadau o fewn 24 awr, a hefyd gynnwys y meddygon teulu. Y gwendid o gael system breifat o'r fath sy'n gysylltiedig â'r DU yw na all y meddygon teulu weld y canlyniadau hynny. Rydyn ni wedi ein torri i ffwrdd yn llwyr. Nid yw pobl yn gwybod hyn, ac yn amlwg nid oes gan y sector preifat unrhyw gysylltiad â'r GIG o ran profi. Felly, mae yna wendidau, ac os na cafodd y gwendidau hynny eu cynnwys yn eich rheoliadau, tra oeddech chi'n astudio neithiwr ac yn gwylio'r rhaglen ddogfen hon—sylweddolaf fod gennych lawer ar eich plât—a allwch chi adolygu hynny ar gyfer unrhyw reoliadau yn y dyfodol? Diolch yn fawr.