Llywydd, diolchaf i Vikki Howells am hynna, ac rwy'n cydnabod yn llwyr y diddordeb y mae hi wedi ei gymryd yn y mater o dreth ar dir gwag. Rwy'n cofio'n dda y ddadl fer a gynhaliodd ar y pwnc hwn. Yn anffodus, mae hon yn agwedd llawer llai cadarnhaol ar ein trafodaethau gyda'r Trysorlys. Er i mi allu siarad yn gadarnhaol am y fframwaith cyllidol, mae hon yn stori llawer llai boddhaol.

Gadewch i ni gofio am eiliad, Llywydd, mai'r hyn yr ydym ni wedi bod yn ceisio ei wneud yw defnyddio pŵer a roddwyd yn Neddf Llywodraeth Cymru 2017 y Ceidwadwyr. Mae hwn yn bŵer a roddwyd ar y llyfr statud gan y Llywodraeth ar y pryd, ac mae'n caniatáu i Lywodraeth Cymru gynnig trethi newydd ar gyfer Cymru. Bydd rhai Aelodau yn y fan yma yn cofio i ni ddewis treth gul a phenodol yn fwriadol, treth ar dir wag, nad oedd yn dreth ddadleuol, mewn nifer o ffyrdd, mewn egwyddor, i roi prawf ar y peirianwaith hwnnw. Mae dros ddwy flynedd a hanner wedi mynd heibio ers i'r cynnig hwnnw gael ei gyflwyno am y tro cyntaf i'r Trysorlys. Ac, er gwaethaf yr hyn sydd, ar rai adegau, wedi bod yn berthynas weddol gynhyrchiol, cawsom lythyr siomedig iawn gan Ysgrifennydd Siecr y Trysorlys ym mis Awst, yn ailagor cyfres gyfan o gwestiynau a dadleuon a oedd eisoes wedi eu hateb mewn trafodaethau blaenorol. Mae arnaf ofn mai'r hyn sy'n dod i'r amlwg yw nad yw'r peirianwaith yr aethom ni ati i roi prawf arno yn foddhaol; nid yw'n gymwys i ymdrin â'r mater y rhoddodd y Llywodraeth Geidwadol flaenorol ei hun ar y llyfr statud i Gymru. Byddwn yn parhau i weithio yn ddyfal arno, fel y dywedodd Vikki Howells, ond mae arnaf ofn mai'r hyn yr ydym ni'n ei ddysgu yw bod y peirianwaith ei hun wedi torri y tu hwnt i allu ei drwsio.