2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:02 pm ar 15 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 3:02, 15 Medi 2020

Gweinidog, gawn ni ddatganiad am y camau mae'r Llywodraeth yn eu cymryd i ymateb yn rhagweithiol i'r argyfwng tai dŷn ni'n ei weld mewn nifer o gymunedau ar draws Cymru? Mae yn argyfwng, wrth gwrs, sy'n cael ei yrru yn bennaf, ond nid yn unig, gan y ffaith bod nifer cynyddol o gartrefi nawr yn cael eu prynu fel ail gartrefi neu dai gwyliau. Mae'n cael ei ddwysáu hefyd, wrth gwrs, gan y ffaith bod mwy o bobl nawr yn symud o'r dinasoedd a'r ardaloedd poblog i gefn gwlad Cymru mewn ymateb, wrth gwrs, i'r pandemig.

Nawr, fe glywoch chi yn y Pwyllgor Cyllid ddoe fod nifer o Aelodau'n teimlo y dylai'r Llywodraeth fod yn gwneud gwell defnydd o'i phwerau trethiannol i geisio mynd i'r afael â'r mater yma. Byddwn i'n licio clywed pa gamau o'r newydd y mae'r Llywodraeth yn edrych arnyn nhw i'r perwyl hwnnw. Ond yn bennaf oll, wrth gwrs, mae angen edrych ar gamau pendant o fewn y gyfundrefn gynllunio, ac yn sicr mae angen rheoli y gallu i newid defnydd tŷ annedd o fod yn gartref cyntaf i fod yn ail gartref, man lleiaf. Mae yna enghreifftiau o gamau sydd wedi cael eu cymryd mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig, yng Nghernyw, yn benodol, o safbwynt ail gartrefi. Yn Guernsey, wrth gwrs, o safbwynt y farchnad dai, mae yna farchnad agored a marchnad gaeedig, ac mae yna enghreifftiau ar draws Ewrop a thu hwnt hefyd o'r mathau o bethau dylai'r Llywodraeth nawr fod yn eu hystyried.

Felly, dwi eisiau gwybod pa gynlluniau sydd ar droed gan y Llywodraeth i ymateb i'r argyfwng yma. Oherwydd rŷn ni i gyd yn gwybod, wrth gwrs, ac yn cofio beth ddigwyddodd yn y 1980au, ac roedd hynny'n uniongyrchol yn ganlyniad i fethiant gan wleidyddion i fynd i'r afael â'r broblem. Nawr, does neb eisiau gweld eu hunain nôl yn y sefyllfa yna, wrth gwrs, oherwydd petai hynny'n digwydd, yna mi fyddai hynny yn cynrychioli methiant difrifol o safbwynt Llywodraeth Cymru, methiant difrifol o safbwynt y Senedd honno, ac mi fyddai hynny yn sen ar ddatganoli.