Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i'r Ceidwadwyr Cymreig am gyflwyno dadl heddiw i'r Senedd, ac os caf, hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn i fynegi fy niolch o galon i drigolion Islwyn yng Nghyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili am eu cydymffurfiaeth a'u haberth wirioneddol. Hoffwn ddiolch a thalu teyrnged hefyd i'r Cynghorydd Philippa Marsden a'i thîm arwain yn ystod yr argyfwng parhaus hwn.

Ddirprwy Lywydd, wrth ateb arweinydd Plaid Cymru ddoe, mynegodd y Prif Weinidog barodrwydd Llywodraeth Cymru i wrando ar unrhyw sylwadau adeiladol ar y ffordd orau o atal feirws C-19 rhag lledaenu, a hoffwn groesawu'r sylwadau hyn yn fawr. Mae'n sicr mai'r pandemig hwn, er gwaethaf effeithiau gadael heb gytundeb, yw'r bygythiad mwyaf rydym wedi'i wynebu ar y cyd mewn cenedlaethau, a dylid gwrando ar gyfraniadau adeiladol ynglŷn â'r ffordd orau o ymateb.

Fodd bynnag, mae wedi bod yn amlwg ers dechrau'r argyfwng hwn mai dim ond copi carbon o bolisi eu penaethiaid Ceidwadol yn San Steffan yw polisi'r Ceidwadwyr Cymreig, ac er bod y llanast a achoswyd gan Boris Johnson a Dominic Cummings yn amlwg i'r rhan fwyaf ohonom ei weld, mae arweinydd yr wrthblaid wedi galw ar i Gymru gael 'dos o Dom'. Nid wyf yn siŵr beth mae'r Torïaid gyferbyn wedi bod yn ei wylio, ond efallai fod galw am brawf llygaid yn Barnard Castle.

Hoffwn groesawu'r sylwadau hyn gan Lywodraeth Cymru yn fawr, ac rwyf fi, yn un, yn falch fod y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru yn credu mewn datganoli ac nad oes arni ofn dilyn llwybr gwahanol. Yn wir, ychydig ddyddiau'n ôl, er gwaethaf eu holl adnoddau, roedd Llywodraeth Dorïaidd y DU yn galw ar bobl i ddychwelyd i'w swyddfeydd a dychwelyd at normalrwydd. Yn wir, addawodd Prif Weinidog y DU system brofi ac olrhain o'r radd flaenaf inni hefyd, ond mae ffigurau o ddechrau'r mis hwn yn dangos bod ein system yma yng Nghymru yn cyrraedd mwy o bobl ac yn gweithio'n sylweddol well na system Lloegr. Yn wir, pan ychwanegodd Cymru Bortiwgal a sawl ynys yng Ngwlad Groeg at y rhestr gwarantin, roedd y Torïaid yn gyflym i feirniadu, ac ni chlywais unrhyw brotestiadau pan wnaeth Llywodraeth y DU benderfyniad tebyg ychydig ddyddiau'n ddiweddarach.

Ar bob adeg pan oedd polisi yma yng Nghymru yn wahanol i bolisi yn Lloegr, bu'n destun beirniadaeth gan y Ceidwadwyr Cymreig. Bellach, ar ôl 21 mlynedd o ddatganoli, byddech wedi meddwl y byddent wedi arfer â hynny erbyn hyn, ond gwyddom o sylwadau diweddar iawn Alun Cairns mai datganoli a cheisio tynnu awdurdodaeth y Senedd yn ôl fel y'i cynigiwyd yn y Bil marchnadoedd mewnol yw eu gwir gred, eu meddylfryd a'u hagenda.

Rhaid inni barhau â'r ymyriadau lleol hyblyg yn ôl yr angen, a rhaid inni wneud popeth sy'n bosibl i osgoi ail gyfnod o gyfyngiadau symud cenedlaethol. Ac wrth inni barhau i ddysgu mwy am y feirws hwn, rhaid i ni barhau i addasu'n hyblyg i atal ei ledaeniad. Ddirprwy Lywydd, mae'n iawn fod Llywodraeth Cymru'n defnyddio ei holl swyddogaethau datganoledig i ddiwallu anghenion ei phobl, yn gwneud yr hyn sydd orau i Gymru, nid i Whitehall, a'r hyn sydd orau i bobl Cymru, nid San Steffan. Yn hytrach na'u herlyn, dylai Boris a Dominic ganmol Llywodraeth Cymru a phobl Cymru am y dull tra synhwyrol, pragmatig a seiliedig ar dystiolaeth rydym ni fel cenedl ddatganoledig falch wedi dewis ei fabwysiadu. Diolch.