9. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Mesurau i Atal COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:48 pm ar 16 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 5:48, 16 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i'r holl Aelodau sydd wedi cymryd rhan yn y ddadl. O ystyried y nifer sylweddol o gwestiynau a'r amser sydd gennyf i ymateb, ni fyddaf yn gallu ymdrin â phob pwynt. Fe ddechreuaf, serch hynny, drwy ateb pwynt olaf Andrew R.T. Davies, yn ymwneud â theithio i mewn ac allan o ardaloedd. Felly, ar gyfer Prifysgol De Cymru, byddai pobl yn gallu mynychu eu prifysgol gyda'r cyfyngiadau ar waith. Mae angen iddynt gadw at y cyfyngiadau hynny pan fyddant yno. Ac fel rwy'n dweud, mae rhai myfyrwyr prifysgol yn cymudo o gyfeiriad cartref i fynd i'r brifysgol—maent yn aros yn lleol—ac mae eraill, wrth gwrs, wedi arfer symud i ffwrdd. Felly, byddai hawl gan bobl i symud i'r ardal honno ac aros yno ar gyfer astudio, ond fel rwy'n dweud, bydd y cyfyngiadau'n newid y ffordd y bydd yn rhaid i lawer ohonom ymddwyn yn Rhondda Cynon Taf a Chaerffili, ac mae'n rhybudd am y posibilrwydd y gallai fod angen i hynny ddigwydd ledled y wlad. 

Mae'r ddadl hon yn dangos natur y bygythiad COVID sy'n symud yn gyflym a sut y mae wythnos o ddifrif yn amser hir mewn gwleidyddiaeth ar yr adeg benodol hon gydag argyfwng iechyd cyhoeddus byd-eang. Nawr, ar fasgiau wyneb, cyngor blaenorol Llywodraeth Cymru, gyda chefnogaeth y prif swyddog meddygol, oedd i aelodau'r cyhoedd wisgo gorchuddion wyneb dan do lle nad oedd hi'n bosibl cadw pellter cymdeithasol. Ers dydd Llun yr wythnos diwethaf, mae wedi bod yn orfodol i bobl dros 11 oed wisgo gorchudd wyneb mewn mannau cyhoeddus dan do, felly mae'r rhan honno o'r cynnig eisoes wedi'i chyflawni. Er bod gorchuddion wyneb yn gwneud cyfraniad bach, nid yw defnyddio gorchudd wyneb yn cymryd lle mesurau rheoli heintiau effeithiol, megis hunanynysu, golchi dwylo a chadw pellter cymdeithasol. 

Mae'n werth atgoffa ein hunain hefyd fod cyfraddau coronafeirws wedi lleihau'n sylweddol yng Nghymru drwy gydol yr haf heb orchuddion wyneb gorfodol, lle roedd gennym lefelau uchel o gydymffurfiaeth â heriau sylfaenol cadw pellter cymdeithasol, a dilyn y rheolau hylendid dwylo yn wir.