4. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y wybodaeth ddiweddaraf am Coronafeirws (COVID-19)

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:06 pm ar 22 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 4:06, 22 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

O ran y pwynt olaf, rwy'n credu fy mod wedi mynd i'r afael â hwnnw o'r blaen, ac rydym ni yn ystyried y posibilrwydd ar gyfer gwasanaeth bwrdd a chau am 10 o'r gloch ar safleoedd trwyddedig. Rydym hefyd yn ystyried gwerthu mewn siopau diod trwyddedig hefyd.

O ran yr awgrym o chwe mis y mae Llywodraeth y DU wedi'i roi i Loegr, wel, yr her yw, rwy'n tybio, o ran cynllunio, pe gallem ni ragweld y byddai'n cymryd chwe mis i gyrraedd pwynt gwahanol, y byddai hynny'n ddefnyddiol i bobl gynllunio ar ei gyfer. Yr her yw na allwn fod yn sicr ynglŷn â chwrs y pandemig. Yr hyn y gallwn fod yn glir yn ei gylch yw y bydd yr hydref a'r gaeaf yn arbennig o anodd, a hyd nes y byddwn yn cyrraedd sefyllfa o gael triniaeth wrthfeirysol fwy effeithiol neu frechlyn, yna mae'n debygol y bydd yn rhaid i ni fyw gyda her wirioneddol a maint yr ymyriadau y bydd angen i ni eu cymryd i'n cadw ni i gyd yn ddiogel ac yn iach. Felly, byddwn yn parhau i siarad drwy'r cyfnod hwn, drwy'r hydref a'r gaeaf, ond ni allaf roi sicrwydd pendant am yr amser y gallai fod angen mesurau eraill. Ond rydym yn ystyried a oes angen nid yn unig negeseuon arnom ar gyfer Cymru gyfan, ond gweithredu ar gyfer Cymru gyfan, a byddwn yn parhau i adolygu'r achos ac adrodd yn agored cyn gynted ag y gallwn ni wneud hynny.

O ran profion ysgol, mae hyn yn ymwneud yn rhannol â'r her o ran capasiti Labordai Goleudy, ac mae'n un o'r ffactorau sydd wedi golygu nad yw Labordai Goleudy yn gallu ymdopi â niferoedd y profion a pham mae profion wedi'u cyfyngu. Fel y gwelsom ni yn yr Alban, mae'r gofynion ar gyfer profion yn sylweddol—pobl yn mynd am brawf pan fydd y flwyddyn ysgol yn dechrau. Mae hynny wedi digwydd gyda disgyblion yn dychwelyd i'r ysgol yng Nghymru a Lloegr; dyna un o'r ffactorau sydd wedi achosi'r broblem sy'n golygu nad yw Labordai Goleudy yn gallu ymdopi â'r un nifer o brofion ar hyn o bryd.

Yr her wedyn, serch hynny, yw, os a phryd y caiff y materion hynny eu datrys, a ydym ni eisiau blaenoriaethu grwpiau ysgol i'w profi, ac mae arnaf ofn nad yw'r cyngor a roddwyd i ni gan ein grŵp cynghori technegol yn cefnogi profi grwpiau blwyddyn ysgol gyfan na dosbarthiadau ysgol gyfan sydd y tu allan i ystafell ddosbarth yr ysgol. Mae hynny'n rhannol oherwydd yr amser y mae'n ei gymryd i'r coronafeirws ddatblygu—nid yw 'Os ydych chi yn ddigon agos byddwch yn ei ddal' mor daclus ac mor syml â, 'Cymerwch brawf, rydych chi'n iawn i ddychwelyd.' Dyna pam mae cyfnod ynysu o 14 diwrnod. Dyna pam yr oedd angen i ni brofi pobl sydd wedi dychwelyd o fannau lle ceir problemau dramor ddwywaith hefyd. Felly, er y gallai'r syniad swnio'n ddeniadol, mewn gwirionedd nid yw'r wyddoniaeth yn cefnogi hynny fel y math priodol o ymyriad ar hyn o bryd, ond, fel arfer, byddwn yn dysgu mwy am y wyddoniaeth a'r dystiolaeth, ac mae'n ddigon posib y bydd hynny'n newid y dewisiadau a wnawn i helpu i gadw Cymru'n ddiogel.