Wrth gwrs, mae'r pŵer i godi trethi yn un o bwerau mawr gwladwriaeth, ynghyd â deddfu a rôl deddfwr wrth wneud hynny, ac mae'r ffaith bod gennym bwerau yn awr i godi trethi yn ogystal â deddfu yn golygu ein bod yn dod yn Senedd aeddfed. Mae'n ymwneud â siapio'r wlad rydym am ei gweld, siapio'r math o gymdeithas a chymuned rydym am eu gweld yn y wlad hon yn y dyfodol, ac mae hefyd yn ymwneud ag aeddfedrwydd y lle hwn, nid yn unig fel lle ar gyfer trafod a dadlau ond hefyd ein disgwrs wleidyddol ehangach fel gwlad.

Gwnaeth y sylwadau rydym newydd eu clywed gan Nick Ramsay argraff fawr arnaf oherwydd, mewn sawl ffordd, yr etholiad y byddwn yn ei ymladd y flwyddyn nesaf yw'r etholiad aeddfed cyntaf a'r ddadl wleidyddol aeddfed gyntaf a gaiff Cymru fel gwlad, oherwydd byddwn yn trafod mwy na gwariant fel y gwnaethom dros yr 20 mlynedd diwethaf—rydym wedi cael dadleuon enfawr ynglŷn â sut y caiff yr arian ei wario, ond nid ydym erioed wedi gallu dadlau sut y caiff yr arian ei godi, ac mae honno'n ddadl sylfaenol wahanol. Mae'n wleidyddiaeth sylfaenol wahanol ac mae'n dangos bod ein gwleidyddiaeth yn aeddfedu'n helaeth ac mae'n rhywbeth rwy'n ei groesawu'n fawr.

Gobeithio y byddwn yn gallu cael y sgyrsiau y mae Nick Ramsay newydd eu dechrau am natur y sylfaen drethi yng Nghymru, ond credaf fod angen inni fynd ymhellach na hynny. Credaf fod angen inni gael dadl am natur trethiant yng Nghymru, ac rwy'n credu bod yr adroddiad hwn yn un pwysig, a bod yn onest, ac rwy'n ddiolchgar iawn i Llyr, fel Cadeirydd, am ei arwain, ac i'r ysgrifenyddiaeth am y gefnogaeth y gallent ei rhoi i'r pwyllgor dros y cyfnod diwethaf y buom yn gwneud y gwaith hwn. Ac rwy'n dweud ei fod yn adroddiad pwysig am ei fod yn dangos yn glir iawn nad yw'r rhwystrau y gallai rhai pobl fod wedi dadlau eu bod yn her i bolisi trethiant Cymru yn bodoli mewn gwirionedd. Nid ydynt yno. Nid rhwystr a bennwyd gan Gytundeb Sir Drefaldwyn sawl canrif yn ôl ar y ffin sy'n bodoli mewn gwirionedd, ond rhwystr yn ein meddyliau ein hunain, ac yn ein creadigrwydd ein hunain a'n dychymyg ein hunain. A chredaf, fel gwleidyddion ac arweinwyr mewn gwahanol rannau o'r wlad, fod angen inni gael dadl wahanol iawn, ac rwy'n credu bod yr adroddiad hwn yn gosod sylfaen ar gyfer hynny. Nid wyf yn credu ei bod yn ddigon da i neb ar unrhyw ochr i'r Siambr, ble bynnag y maent yn eistedd yn y Siambr, ddweud, 'Rydym yn mynd i adeiladu'n ôl yn well ar ôl COVID', heb ddweud o ble y daw'r arian, ac mae'r adroddiad hwn yn dangos y gallwn gael y ddadl honno.

Nid yw'n ddigon da dweud yn syml fod angen inni allu gwario mwy ar y gwasanaeth iechyd gwladol, fel y mae pob plaid yn ei wneud, heb ddweud o ble y daw'r arian. A byddwn yn cael dadl yn ddiweddarach y prynhawn yma ar ail gartrefi—dadl sylfaenol bwysig am natur cymunedau ledled Cymru. Beth yw rôl trethiant wrth fynd i'r afael â'r mater hwnnw? Beth yw rôl trethiant wrth siapio'r ddadl honno? Beth yw rôl trethiant wrth siapio ein hymateb i newid yn yr hinsawdd? Credaf fod angen inni fynd ymhellach o lawer a diffinio trethiant fel rhan o ganghennau polisi'r Llywodraeth, fel arfogaeth y Llywodraeth, i'n galluogi i siapio gwahanol rannau o'n bywydau, ac mae newid yn yr hinsawdd yn enghraifft amlwg o hynny.

Ond rwyf hefyd yn meddwl bod angen inni ddysgu rhagor o wersi—[Anghlywadwy.]