6. Dadl Aelod o dan Rheol Sefydlog 11.21 (iv): Incwm Sylfaenol Cyffredinol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:27 pm ar 30 Medi 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jack Sargeant Jack Sargeant Labour 4:27, 30 Medi 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd dros dro. Rwy'n ddiolchgar iawn i Bwyllgor Busnes y Senedd ac i'r rhai a gefnogodd y cynnig hwn gan ganiatáu i'n Senedd fod yn rhan o'r sgwrs gynyddol ynghylch incwm sylfaenol cyffredinol. Nid syniad newydd yw'r incwm sylfaenol cyffredinol, ond mae'n syniad sy'n dechrau codi ei lais. Fel bob amser, mae gwrthwynebiad i newid a bydd rhai bob amser yn mynnu nad yw ceisio gwella bywydau pobl yn bosibl. Codwyd y lleisiau hyn o'r blaen i wrthsefyll newid, gan ddweud na allwn fforddio gwneud yn well: pan roddwyd y gorau i anfon plant i lawr y pyllau glo, pan soniwyd am gyflwyno'r wladwriaeth les a phensiynau ac wrth gwrs, pan ddaeth ein Gwasanaeth Iechyd Gwladol anhygoel i fodolaeth.

Wrth ddadlau'r achos dros dreial incwm sylfaenol cyffredinol yng Nghymru fel cam cyntaf tuag at fabwysiadu'r polisi yng Nghymru, roeddwn yn meddwl y byddwn yn rhannu'r hyn a sbardunodd fy niddordeb fy hun yn y pwnc gyda chi. Roedd yn gwestiwn sylfaenol iawn i ddechrau: sut rydym yn osgoi problemau tlodi mewn byd mor gythryblus a newidiol? Sut y mae creu llwyfan o ddiogelwch sy'n caniatáu i bobl dyfu, dysgu, astudio a chyflawni eu potensial mewn oes o ansicrwydd cynyddol? Yr hyn y mae COVID wedi'i ddangos i ni yw y gallwn ac y dylem ymyrryd i sicrhau y gall pawb chwarae rhan mewn economi marchnad. Fel bob amser, y bobl sydd ar flaen fy meddwl yw trigolion gwych Alun a Glannau Dyfrdwy. Mae fy nghymuned wedi gweld trychineb economaidd o'r blaen. Magwyd fy nghenhedlaeth i yng nghysgod y colli swyddi enfawr a welwyd yng ngwaith dur Shotton, a dyma yw'r diswyddiad unigol mwyaf a welwyd yng ngorllewin Ewrop o hyd. Gallai'r digwyddiad dinistriol hwn ddigwydd eto ar draws ystod eang o ddiwydiannau oherwydd colli swyddi yn sgil awtomatiaeth. Y tro hwn, mae angen i'r Llywodraeth fod yn gweithio gyda ni ac nid yn ein herbyn.

Disgwylir y bydd deallusrwydd artiffisial yn cael gwared ar fwy fyth o swyddi, a gallem wneud iddo wasanaethu'r ddynoliaeth a'i groesawu, neu gallwn ganiatáu iddo arwain at golli swyddi niferus heb ddim i'w rhoi yn eu lle. Nodwyd mai Alun a Glannau Dyfrdwy yw'r etholaeth sydd â'r mwyaf i'w golli. Nid gweithgynhyrchu, manwerthu a thrafnidiaeth yw'r unig feysydd a welodd newidiadau; bydd miloedd o swyddi coler wen yn y proffesiwn cyfreithiol, cyfrifyddu a gofal iechyd yn cael eu gwneud gan ddeallusrwydd artiffisial cyn bo hir. Ceir newidiadau enfawr eraill rydym eisoes yn mynd drwyddynt neu sy'n rhuthro tuag atom, sy'n golygu efallai y bydd angen inni ymyrryd i sicrhau bod gan bobl sefydlogrwydd rhwyd ddiogelwch a sbardun go iawn.