Hoffwn ganolbwyntio fy sylwadau ar yr economi a'r seilwaith a pham y mae creu swyddfa drawsadrannol ar gyfer cadernid ac effeithlonrwydd Llywodraeth yn hanfodol os ydym am weld diwedd ar weithio mewn seilos fel sydd wedi nodweddu perfformiad Llywodraethau olynol yng Nghymru dros yr 20 mlynedd diwethaf. Bydd sefydlu'r swyddfa wrth wraidd y Llywodraeth, fel yr amlinellwyd yn gynharach gan Angela Burns, yn sicrhau bod holl adrannau'r Llywodraeth ganolog yn canolbwyntio ar weithio mewn ffordd drawsadrannol, gan gyflawni prosiectau sy'n galw am fuddsoddiad sylweddol mewn trafnidiaeth a seilwaith a hynny ar amser ac o fewn y gyllideb—rhywbeth sydd heb ddigwydd mor aml â hynny hyd yma. Does bosibl nad yw hwn yn uchelgais a all ennyn cefnogaeth drawsbleidiol.

Mae angen buddsoddiad sylweddol ar lawer o brosiectau, ac mae trafnidiaeth a seilwaith yn enwog fel y gwyddom i gyd am wario mwy na'r gyllideb, tra'n cymryd mwy a mwy o amser i'w cwblhau. Mae'r rhestr yn hir: Cylchffordd Cymru, Maes Awyr Caerdydd, ardaloedd menter, £157 miliwn wedi'i wastraffu ar ffordd yr M4 sy'n mynd i unman. Soniodd Angela Burns am y £157 miliwn hwnnw. Beth am y £15 miliwn a wariwyd ar eiddo ar hyd ffordd liniaru'r M4 a brynwyd yn orfodol? Maent yn parhau i fod yn asedau i Lywodraeth Cymru. Ond beth am y costau cyfreithiol a'r ffioedd proffesiynol sydd wedi'u gwastraffu ar brynu'r eiddo hwnnw? Ac rydym yn meddwl am y ddau eiddo a brynwyd y llynedd, ddau fis cyn i Lywodraeth Cymru ddileu'r prosiect cyfan. Felly mae un adran o'r Llywodraeth yn prynu dau eiddo; ddeufis yn ddiweddarach, mae adran arall o'r Llywodraeth—swyddfa'r Prif Weinidog—yn diddymu'r union brosiect y prynwyd yr eiddo ar ei gyfer. Onid yw hynny'n enghraifft o pam fod angen y swyddfa hon arnom?

Soniodd Paul Davies am nifer o adroddiadau gan Swyddfa Archwilio Cymru, neu Archwilio Cymru fel y'i gelwir bellach—y gorwariant ar ffordd yr A465 Blaenau'r Cymoedd, y gorwariant o £60 miliwn ar gael gwared ar asbestos yn ysbyty Glangwili—a thynnodd sylw at brinder mecanweithiau digonol o fewn Llywodraeth Cymru i gynllunio a chyflawni prosiectau hirdymor yn briodol. Geiriau Archwilio Cymru yw'r rheini, nid fy ngeiriau i: 'prinder mecanweithiau digonol o fewn Llywodraeth Cymru'. Fel y dywedais o'r blaen yn y Siambr hon, Lywydd, mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn euog o fethu cynllunio'n briodol ar gyfer darparu cynlluniau seilwaith ffyrdd a gwella ffyrdd yn y tymor hir, o fethu rheoli'r broses o gaffael a darparu cynlluniau ffyrdd yn briodol, ac o fethu cynnal rhwydwaith ffyrdd Cymru gyda lefelau priodol o gyllid.

Rwy'n dal yn bryderus ynghylch y diffyg cynllunio parhaus i gyflawni prosiectau seilwaith yn brydlon. Ac er gwaethaf digonedd o sicrwydd i'r gwrthwyneb, nid ydym yn gweld unrhyw newid yn y maes hwn o hyd. Mae angen inni ddechrau darparu gwasanaethau cyhoeddus o ansawdd uchel sy'n ymatebol, yn effeithlon, yn hygyrch ac sy'n darparu gwerth am arian i drethdalwyr Cymru, drwy sefydlu swyddfa i sicrhau effeithlonrwydd trawslywodraethol a thrawsnewid o fewn y sector cyhoeddus, swyddfa sy'n gyfrifol am sicrhau gwerth cyhoeddus, cynllunio, perfformiad a chefnogi caffael. Yn fy marn i, Lywydd, byddai swyddfa newydd yn Llywodraeth Cymru ar gyfer cadernid ac effeithlonrwydd Llywodraeth yn ffrind beirniadol. Byddai'n darparu'r trosolwg clir, trawsadrannol a'r gwaith craffu trylwyr sy'n ofynnol ac sy'n angenrheidiol i sicrhau bod arian trethdalwyr yn cael ei wario'n briodol ac nad yw'n cael ei wastraffu gan Lywodraeth Cymru. Rwy'n annog yr Aelodau i gefnogi ein cynnig heddiw.