Rwyf eisiau datgysylltu fy hun oddi wrth lawer iawn o'r hyn a ddywedwyd o'r blaen. Rwy'n mynd i groesawu'r ddadl hon, yn enwedig wrth i ni ddathlu Mis Hanes Pobl Dduon a chydnabod ei fod yn rhan annatod o hanes pob un ohonom yn y fan yma. Mae Mis Hanes Pobl Dduon yn rhoi cyfle i ni ddathlu'r cyflawniadau a'r cyfraniadau a wnaed gan unigolion sydd â threftadaeth Garibïaidd Affricanaidd ac Affricanaidd. Yng Nghymru, mae'n rhoi cyfle i ni feddwl am y rhan y mae pobl dduon wedi ei chwarae wrth lunio ein hanes a'n diwylliant. Mae Comisiwn y Senedd yn falch mai'r gweithgareddau eleni, i nodi'r mudiad pwysig hwn, yw'r rhai mwyaf uchelgeisiol erioed. Fe'u lansiwyd yr wythnos diwethaf drwy ddarlith gan yr academydd Abu-Bakr Madden Al-Shabazz. Byddwn yn edrych ar sut y mae'r genhedlaeth Windrush wedi llunio ein dyfodol ni i gyd yma yng Nghymru.

Ond mae'n rhaid i ni sicrhau bod y negeseuon pwysig o gydraddoldeb, a gofiwn yn ystod Mis Hanes Pobl Dduon, yn dod yn rhan o wead ein bywyd bob dydd, bob un diwrnod o'r flwyddyn. Fel Comisiwn, rydym ni'n falch o'r gwaith yr ydym yn ei wneud i hyrwyddo cydraddoldeb ar gyfer cydweithwyr duon, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig, ond gwyddom fod gennym ffordd bell i fynd. Er enghraifft, y llynedd, roedd y gwahaniaeth mewn cyflog rhwng staff BAME a staff nad ydynt yn staff BAME bron yn 40 y cant. Cafodd hynny ei haneru bron eleni, ond mae'r cwbl yn dal yn ormod o lawer. Rydym yn mynd i'r cyfeiriad iawn. Mae'r gwahaniaeth mewn cyflog o ganlyniad i ddiffyg staff uwch o fewn y Comisiwn ac mae hynny'n rhywbeth yr ydym yn cymryd camau i fynd i'r afael ag ef. Ein nod yw cynyddu nifer y ceisiadau allanol gan ymgeiswyr o gefndiroedd BAME dros y tair blynedd nesaf. Rydym eisoes wedi cymryd camau i gynyddu nifer y prentisiaid yr ydym yn eu derbyn o gefndir BAME, drwy weithio gyda sefydliadau ar waith allgymorth, gydag ysgolion, cymunedau a rhwydweithiau perthnasol. Enwyd un o'r ymgeiswyr llwyddiannus y llynedd gan y Gynghrair Sgiliau Ansawdd yn brentis y flwyddyn, ac ers hynny mae wedi cael ei enwebu ar gyfer gwobr prentisiaid y gwasanaeth cyhoeddus yng Ngwobrau Prentisiaeth BAME y DU.

Fel Aelodau o'r Senedd, gwyddom fod cefnogaeth gytûn ar y cyd i egwyddorion Y Confensiwn Rhyngwladol ar Ddiddymu Pob Math o Wahaniaethu Hiliol, sy'n golygu bod yn rhaid i ni gymryd camau pellach wrth i ni ddeddfu a chraffu ar ran pobl Cymru. Mae'r Comisiwn yn ymgymryd â'r cais i hwyluso'r gwaith o ddatblygu datganiad trawsbleidiol i Gymru, ar ran y Senedd, i adlewyrchu'r angen i wneud i ymrwymiad y Senedd weithio'n effeithiol a mynd i'r afael â phob math o wahaniaethu hiliol a chydraddoldeb yma yng Nghymru. Mae'r Comisiwn wrthi'n ymgynghori â'r grŵp trawsbleidiol ar gydraddoldeb hiliol ar hyn o bryd. Nodaf hefyd waith is-grŵp economaidd-gymdeithasol COVID-19 BAME, a chefnogaf y cynnig sy'n galw ar Lywodraeth Cymru i sicrhau bod argymhellion adroddiad yr Athro Ogbonna yn cael eu gweithredu. Fel Comisiwn y Senedd, rydym yn cydnabod y rhan ychwanegol a chwaraewn yn y ffordd y caiff ein Senedd ei chefnogi, er enghraifft, drwy ddarparu gwybodaeth a hyfforddiant i Aelodau. Gyda chychwyn y ddyletswydd economaidd-gymdeithasol ar gyrff cyhoeddus, byddwn yn sicrhau bod gwybodaeth yn cael ei rhoi i Aelodau i gefnogi'r gwaith o graffu ar y cyfrifoldeb hwn.

Hoffwn hefyd fanteisio ar y cyfle hwn i wahodd pawb sydd yma heddiw i ymuno â mi i gydnabod gwaith ysbrydoledig Patti Flynn o Tiger Bay, a fu farw y mis diwethaf gwaetha'r modd. Patti oedd un o sefydlwyr y mudiad Mis Hanes Pobl Dduon yng Nghymru ac, yn arwyddocaol ar gyfer y ddadl hon, caiff ei chofio fel eiriolwr ac ymgyrchydd dros gynnwys hanes du mewn addysg. Dylai'r rhai sy'n dymuno gwybod mwy am hanes yr ardal lle saif adeilad ein Senedd edrych yn yr oriel wych o ddelweddau a geir ar ffrydiau cyfryngau cymdeithasol adeilad y Pierhead. Maen nhw wedi gweithio gyda haneswyr lleol Butetown i adrodd stori go iawn Tiger Bay. Diolch.