5. Datganiad gan y Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd: Diweddariad ar effeithiau cyllidol COVID-19 a'r rhagolygon ar gyfer y gyllideb yn y dyfodol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:02 pm ar 6 Hydref 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 5:02, 6 Hydref 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch i Mark Reckless am ei sylwadau. Nid yw byth yn mwynhau fy natganiadau, felly nid wyf yn synnu, heddiw, nad oedd unrhyw newid yn hynny o beth. Ond dywedaf ar fater treth trafodiadau tir, oherwydd gwn inni gael cyfle i ailadrodd y pwyntiau hyn adeg cwestiynau'r Gweinidog ychydig wythnosau'n ôl, ein dealltwriaeth ni yn y bôn, a chredaf ein bod yn gywir yn hyn o beth, yw y bydd lefel y newid y byddem yn disgwyl ei weld i'r grant bloc o ganlyniad i gau'r farchnad dai, os hoffech chi, am fwy o amser yma yng Nghymru yn un ymylol, ac nid ydym yn disgwyl gweld unrhyw newid mawr yng nghyllideb Llywodraeth Cymru o ganlyniad i hynny. Oherwydd, wrth gwrs, mae'r fframwaith cyllidol yn ein diogelu rhag ergydion economaidd cyffredinol, ac mae'r sefyllfa hon wedi bod mor anodd yn Lloegr ag y bu yng Nghymru, a byddem yn disgwyl i'r Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol roi rhagolygon wedi'u diweddaru inni, y byddwn yn eu cyhoeddi ochr yn ochr â'n cyllideb ddrafft yn ddiweddarach eleni. Felly, bydd gennym ddarlun llawer cliriach bryd hynny. Ond nid wyf yn credu y bydd yr effaith ar dreth trafodion tir neu dreth gwarediadau tirlenwi yn sylweddol o ran ein cyllideb gyffredinol.

Ac yna aeth Mark Reckless ymlaen hefyd i siarad am gyfraddau treth incwm Cymru ac archwilio pam nad yw Llywodraeth Cymru yn codi treth incwm ar hyn o bryd. Gwnaethom ymrwymiad ar ddechrau'r Senedd hon na fyddem yn codi cyfraddau treth incwm Cymru yn ystod tymor y Senedd hon ac, o ystyried ein bod mewn sefyllfa economaidd mor anodd, nid wyf yn credu mai nawr fyddai'r adeg priodol i wneud hynny. Rhaid inni gydnabod, rwy'n credu, faint y cyllid y gellid ei ddwyn i Drysorlys Cymru o ganlyniad i newidiadau, a dim ond £200 miliwn y byddai cynnydd o 1c ar y 10c sylfaenol yn ei gyflwyno. Felly, yn y blynyddoedd arferol, byddai £200 miliwn yn swm sylweddol o arian, ond rydym yn sôn y prynhawn yma am fod ar ben uchaf ein gwarant ychwanegol o £4 biliwn gan Lywodraeth y DU. Felly, credaf fod angen inni roi pethau yn eu cyd-destun hefyd.

Mae polisïau cyni cyllidol a weithredwyd gan Lywodraeth glymblaid y DU yn 2010 a'u parhau gan y Llywodraethau Ceidwadol dilynol wedi gohirio a niweidio adferiad economaidd, sef yr un gwannaf erioed. Ac, yn amlwg, gadawodd hynny wasanaethau cyhoeddus heb ddigon o adnoddau i ymdrin â'r galw arferol am wasanaethau arferol, heb sôn am ymdopi â'r achosion o'r coronafeirws. Ac, wrth gwrs, mae'r economi bellach yn dioddef un o'r dirwasgiadau llymaf o fewn cof, felly mae'n gwbl resymol, rwy'n credu, i ddiogelu incwm aelwydydd a busnesau o dan yr amgylchiadau hyn. A'n barn ni yw y dylai Llywodraeth y DU barhau i fenthyca tra bod cyfraddau llog yn is nag yr oeddent cyn yr argyfwng, a'u bod mewn gwirionedd yn is na chyfradd chwyddiant ar hyn o bryd. Dyma'r unig ffordd o ddiogelu gallu'r economi i gynhyrchu'r nwyddau a'r gwasanaethau y bydd eu hangen arnom i ddod allan o'r argyfwng. Felly, yn amlwg, byddai cyflwyno rhagor o gyni nawr yn broblem fawr, ac mae Prif Weinidog Prydain wedi dweud na fyddai'n dychwelyd at gyni, felly, yn amlwg, byddem eisiau ei ddal at ei air.

Ac yna o ran ail-lunio'r gyllideb, y £500 miliwn y cyfeiriais ato'n gynharach yn fy ymateb i Nick Ramsay o ran y cyllid yr ydym wedi gallu ei ddarparu i gefnogi busnesau—roedd hwnnw'n gyllid a gafodd ei addasu at ddibenion gwahanol ar draws y Llywodraeth a chyllid yr UE a gafodd ei addasu at ddibenion gwahanol, ond nid yw hynny'n golygu nad yw Gweinidogion unigol yn gwneud penderfyniadau bron bob dydd mewn cysylltiad â'r cyllid sy'n mynd drwy eu hadran, sy'n canolbwyntio'n fanwl ar ein hymateb i'r pandemig. Credaf mai dim ond rhan o'r darlun y mae'r cyllid sydd wedi ei addasu at ddibenion gwahanol yn ei ddarparu ac, wrth gwrs, mae'r arian ychwanegol sydd wedi'i gyhoeddi heddiw yn ychwanegol at yr holl gyllid arall sydd wedi'i gyhoeddi yn y meysydd hyn.