Part of the debate – Senedd Cymru am 3:20 pm ar 20 Hydref 2020.
Hoffwn i ofyn am ddatganiad gan Weinidog yr Amgylchedd ar redeg safle'r Bryn yng Ngelligaer. Mae'r safle hwn yn cael ei redeg gan y Grŵp Bryn ac mae'n ymwneud, ymhlith pethau eraill, â rheoli gwastraff ac ailgylchu. Bu'n rhaid i'r grŵp ymddiheuro'n gyhoeddus yn ystod y dyddiau diwethaf oherwydd halogiad plastig yn y pridd. Rwyf wedi ei weld fy hun, ac mae'n ddinistriol iawn. Mae gwastraff plastig yn frith drwy'r compost a gaiff ei ddefnyddio ar y safle, gan halogi'r tir, gan gynnwys yn nhir pori a gaiff ei ddefnyddio ar gyfer silwair. Trefnydd, rwy'n ofni bod perygl y bydd y plastig yn mynd i mewn i'n cadwyn fwyd ni.
Nawr, nid ydym ni'n sôn am ambell ddarn o blastig yma; mae hyn yn frith drwy'r holl fwnd. Mae'n halogiad ar raddfa ysgytwol. Rwyf wedi ysgrifennu at y Gweinidog, yn gofyn a allai alw am ymchwiliad i gwynion gan drigolion o ran y gwastraff hwn, yn ogystal â'r llwch a gaiff ei achosi gan y gwaith yn y chwarel ac arogleuon ymwthiol sy'n effeithio ar drigolion Gelligaer a Phenybryn. Mae trigolion yn pryderu am eu hiechyd eu hunain, yn ddealladwy, ond hefyd yr effaith y gallai'r llygredd diwydiannol hwn ei chael ar drigolion yr ardal am flynyddoedd i ddod. Nid wyf wedi cael ymateb i fy llythyr i eto, ac felly rwy'n gofyn am ddatganiad llafar gan y Gweinidog, cyn gynted â phosibl, i fynd i'r afael â'r mater hwn, sydd bellach wedi cael sylw yn y Western Mail. Ni ddylid caniatáu i hyn barhau. Codwyd pryderon gyda mi fod hadau glaswellt yn cael eu gwasgaru'n hael ledled y bwnd i geisio gorchuddio'r plastig sydd wedi'i amlygu yn y pridd, ac rwyf wedi gweld tystiolaeth sy'n gwrth-ddweud honiad y rheolwyr bod y plastig wedi'i symud oddi yno yr wythnos diwethaf. Mae'n amlwg bod angen yr ymchwiliad hwnnw, felly, Trefnydd, rwy'n erfyn ar eich Llywodraeth i wneud i hyn ddigwydd cyn gynted â phosibl.