10. Dadl Fer: Ehangu'r sbectrwm: Ychwanegu glas at yr adferiad gwyrdd

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:03 pm ar 21 Hydref 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour 6:03, 21 Hydref 2020

(Cyfieithwyd)

Diolch, Lywydd. Mae'r ddadl heddiw'n ymdrin ag ehangu'r sbectrwm: ychwanegu glas at yr adferiad gwyrdd, gosod ein moroedd wrth wraidd yr economi werdd a setliad cymdeithasol yn dilyn COVID-19. Rwyf wedi cytuno i roi munud i Huw Irranca.

Amser a llanw nid arhosant am neb. Rydym yn defnyddio'r môr i ddisgrifio'r anochel, a heddiw rydym yn wynebu tair her sydd yn eu ffordd eu hunain yn gwneud newid cymdeithasol ac economaidd yn anochel: coronafeirws, Brexit a newid yn yr hinsawdd. Hoffwn sôn am beth y mae'r newidiadau hyn yn ei olygu i ddyfroedd Cymru ac i gynllun morol cenedlaethol Cymru. Clywn lawer am yr adferiad gwyrdd a'r fargen newydd werdd, ac mae hynny'n wych, ond wrth inni ddatblygu polisïau o amgylch yr egwyddorion hynny, rwy'n awyddus i sicrhau nad ydym yn anghofio'r glas, ein dyfroedd. Fel gwlad orynysol, mae Cymru mewn sefyllfa dda i harneisio grym ein dŵr a mwynhau ei fanteision, ac yn reddfol ymrwymedig i iechyd y dyfroedd hynny. Fel rhywun sy'n cynrychioli'r rhan fwyaf o'n harfordir, rwyf bob amser yn ymwybodol o'r ffaith bod ardal forol Cymru dros draean yn fwy na'i màs tir, ac rwy'n sensitif i'r farn nad yw ein trefi a'n pentrefi arfordirol yn perthyn i'r amgueddfa nac yn setiau llwyfan; maent yn gymunedau byw sy'n gweithio a stiwardiaid gwreiddiol ein cefnforoedd. Felly, mae angen inni ehangu'r sbectrwm, ac ychwanegu glas at yr adferiad gwyrdd. Efallai y gallem ddechrau ei alw'n 'fargen newydd wyrddlas'.

Yr adeg hon y llynedd—a bu'n flwyddyn hwy fyth mewn gwleidyddiaeth—cyhoeddodd y Gweinidog y cynllun morol cenedlaethol, sy'n nodi'r rheolau ar gyfer defnyddio ein moroedd yn gynaliadwy am yr 20 mlynedd nesaf. Mae'n un o'r dogfennau pwysicaf y mae'r Llywodraeth hon yng Nghymru wedi'i chyflwyno, ac ni fyddai wedi digwydd heb eich penderfyniad chi, Weinidog, a diolch i chi am hynny.