7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am y newidiadau yn y canllawiau newydd ynghylch anfon blynyddoedd ysgol llawn adref i hunanynysu? OQ55758

Mae canllawiau ychwanegol wedi'u cyhoeddi ar y cyd ag Iechyd Cyhoeddus Cymru a profi, olrhain, diogelu ar rôl olrhain cysylltiadau pan nodir achos positif o COVID-19 mewn lleoliad addysg. Mae hyn yn cynnwys nodi cysylltiadau agos i gyfyngu lle bo'n bosibl ar nifer y disgyblion a staff y gofynnir iddynt hunanynysu o ganlyniad i achos positif.

Diolch. Nid wyf yn bychanu'r dasg i benaethiaid ysgolion uwchradd, yn arbennig, o ad-drefnu cynlluniau, amserlenni ac amseroedd presenoldeb ysgolion er mwyn cydymffurfio â'r rheolau ar gadw pellter cymdeithasol a hylendid. Ond nid wyf yn credu y gall fod unrhyw gyfiawnhad dros anfon cannoedd o ddisgyblion adref i hunanynysu oherwydd bod un unigolyn wedi cael canlyniad positif. Anfonwyd 553 o blant adref o ddwy ysgol yn unig yng Nghaerdydd wythnos yn ôl, a hynny oherwydd bod un achos positif yn y ddwy ysgol. Nid wyf yn credu bod hynny'n gymesur. Pam fod penaethiaid yn dal i fod mewn sefyllfa lle maent yn teimlo nad oes ganddynt ddewis ond anfon cynifer o ddisgyblion adref? Ac a ydynt angen amddiffyniad y gyfraith er mwyn rhoi hyder iddynt ynysu niferoedd llai?

Wel, Suzy, rydych newydd amlinellu'r aflonyddwch sy'n digwydd bob dydd, mewn rhai rhannau o Gymru, i addysg plant. Yng ngoleuni profiad yr hanner tymor cyntaf hwn, rydym wedi gweithio gyda thimau profi, olrhain, diogelu a thimau diogelu iechyd i fyfyrio ar yr adborth a roddwyd gan benaethiaid i ddatblygu canllawiau newydd fel y gallwn leihau nifer y disgyblion a staff sy'n gorfod hunanynysu. Fel y nodoch chi, un ffordd rydym yn ceisio gwneud hyn yw drwy sicrhau y gallwn ganolbwyntio ar sicrhau bod gan ysgolion brosesau ar waith i gasglu gwybodaeth fel y gallwn fod â mwy o hyder ynghylch yr hyn yw cyswllt agos a gweithio gyda'r ysgolion hynny i nodi—efallai, yn y lle cyntaf, fod swigen yn cael ei hanfon adref, ond wedyn i weithio cyn gynted â phosibl, ar ôl anfon y swigen adref, i nodi'r cysylltiadau agos o fewn y grŵp penodol hwnnw a dod â mwy o'r plant hynny yn ôl i'r ysgol o fewn y 14 diwrnod o hunanynysu.

Felly, rydych yn iawn: mae angen inni roi cefnogaeth a hyder i benaethiaid wneud y penderfyniadau hyn. Ac wrth gwrs, mae angen i benaethiaid weithio gyda ni i sefydlu prosesau er mwyn iddynt allu nodi plant a fydd wedi bod mewn cysylltiad agos ag achos positif yn haws ac yn fwy parod, yn hytrach na gofyn i grwpiau blynyddoedd cyfan, neu swigod mawr iawn, i golli ysgol.