12. Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 3) (Cymru) 2020

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:55 pm ar 3 Tachwedd 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 5:55, 3 Tachwedd 2020

(Cyfieithwyd)

Mae pob busnes manwerthu, hamdden, lletygarwch a thwristiaeth nad yw'n hanfodol wedi cau—felly hefyd canolfannau cymunedol, llyfrgelloedd a chanolfannau ailgylchu. Mae addoldai wedi cau, ac eithrio ar gyfer angladdau neu seremonïau priodas. Ac nid yw pobl yn cael cwrdd ag eraill nad ydyn nhw'n byw gyda nhw, boed hynny dan do neu yn yr awyr agored. Er hynny, mae oedolion sy'n byw ar eu pen eu hunain, a rhieni sengl, yn parhau i gael ymuno ag un aelwyd arall, am resymau yr ydym ni wedi eu hadrodd o'r blaen yn y gorffennol.

Rydym ni wedi darparu pecyn newydd gwerth £300 miliwn o gymorth ariannol i helpu busnesau drwy'r cyfnod heriol hwn. Rydym yn gwybod bod busnesau bach wedi eu taro'n arbennig o galed, ac rydym ni wedi cyflwyno taliad untro o £5,000 i'r rhai sy'n gorfod cau. Mae hyn yn ychwanegol at y cymorth sydd ar gael bellach gan Lywodraeth y DU. Fel yr ydym ni'n gwybod erbyn hyn, yn dilyn y dirywiad yn ne Lloegr, mae Llywodraeth y DU wedi ailgyflwyno'r cymorth ffyrlo a hunangyflogaeth fwy hael ledled y DU.

Rydym ni'n defnyddio'r amser hwn i gynllunio ymlaen llaw a pharhau i gryfhau ein paratoadau ar gyfer y gaeaf, ein cynlluniau wrth gefn a'n gwasanaeth profi, olrhain a diogelu llwyddiannus ar hyn o bryd. Hoffwn i ddiolch i bobl Cymru unwaith eto am eu hymdrech enfawr ar y cyd. Mae heddluoedd yng Nghymru yn parhau i ddweud bod y mwyafrif helaeth o bobl yn cydymffurfio â rheoliadau'r cyfnod atal byr. I'r lleiafrif bach nad ydyn nhw'n cydymffurfio, mae'r heddlu ac asiantaethau gorfodi eraill yn gorfodi'r rheoliadau lle bo angen.

Erbyn hyn mae llai nag wythnos i fynd. Bydd y cyfnod atal yn dod i ben, yn ôl y bwriad, ddydd Llun, 9 Tachwedd. Fel yr ydym ni wedi dweud droeon o'r blaen, ni fydd y cyfraddau trosglwyddo is i'w gweld am ddwy neu dair wythnos ar ôl y cyfnod atal. Mae angen i bob un ohonom ni chwarae ein rhan ym mhob cymuned ledled Cymru i sicrhau bod y cyfnod atal byr yn gweithio, i ddiogelu ein GIG ac i achub bywydau.

Ddoe, nododd y Prif Weinidog y rheolau cenedlaethol syml y byddwn yn eu rhoi ar waith ar ôl y cyfnod atal byr, a rhoddwyd rhagor o fanylion yn y datganiad heddiw i'r Senedd. Byddwn ni, wrth gwrs, yn eu trafod eto yn y dyfodol, ond mae angen i bob un ohonom ni gymryd cyfrifoldeb personol am ein dewisiadau a'n gweithredoedd. Mae hyn yn bwysicach na rheolau, rheoliadau neu ganllawiau newydd. Mae angen i bawb newid ein hymddygiad yn gadarnhaol er mwyn amddiffyn pobl rhag niwed y feirws. Bydd siopau, busnesau lletygarwch, addoldai a champfeydd yn ailagor a bydd yr holl ddisgyblion yn dychwelyd i'r ysgol yr wythnos nesaf. O ddydd Llun nesaf ymlaen, dim ond gyda'u swigod yn eu cartref eu hunain y dylai pobl gyfarfod, a dim ond dwy aelwyd fydd yn cael ffurfio swigod. Ni fydd unrhyw gyfyngiadau teithio y tu mewn i Gymru, ond yn ystod y mis o gyfyngiadau symud yn Lloegr, ni chaniateir teithio i Loegr ac oddi yno heb esgus rhesymol. Fodd bynnag, dylai pawb ystyried yn ofalus a oes angen iddyn nhw deithio i rannau eraill o Gymru.

Byddwn yn parhau i ddilyn dull gofalus a graddol o ddod allan o'r cyfnod atal byr, a byddwn yn adolygu'r sefyllfa yn gadarnhaol o fewn pythefnos. Fel y dywedodd y Prif Weinidog, mae hyn yn arbennig o angenrheidiol er mwyn ystyried effaith y cyfyngiadau symud mis o hyd yn Lloegr. Mae'r cyfnod atal byr yn rhoi cyfle i bob un ohonom ni adennill rhywfaint o reolaeth dros ledaeniad y feirws er mwyn achub bywydau a, gyda'r Nadolig yn nesáu, er mwyn osgoi cyfyngiadau symud cenedlaethol llawer hirach a llawer mwy niweidiol. Rwyf i'n gofyn i'r Aelodau gefnogi ein gwlad a chefnogi'r cynnig.